زانو بزرگترین مفصل بدن انسان است. زانو ها هنگام راه رفتن و ایستادن کل وزن بدن ما را تحمل می کنند و هنگام دویدن و همچنین هنگام بالا رفتن و پایین آمدن از پله ها فشار زیادی را متحمل می شوند .
۱- استخوان های تشکیل دهنده مفصل زانو
مفصل زانو در واقع مفصلی است که بین دو استخوان ران از بالا و استخوان درشت نی یا تیبیا از پایین قرار گرفته است و در جلوی مفصل استخوان دیگری به نام کشکک زانو یا پاتلا قرار دارد. جالب است که بدانید استخوان دیگری که در ساق پا وجود دارد و نازک نی یا فیبولا نامیده می‌شود در مفصل زانو دخالتی ندارد.
۲- غضروف های داخل زانو
در داخل زانو انتهای استخوان ران و استخوان تیبیا از غضروف مفصلی پوشانده شده است به طوری که استخوان ها می تواند بر روی هم بدون درد حرکت کنند. قطر این غضروف ها حدود دو و نیم سانتیمتر می باشد. در بین دو سطح غضروفی مایعی به نام مایع سینوویال وجود دارد که در واقع بین دو سطح غضروفی را روغن کاری می‌کند و زانوی ما به طور نرم و بدون درد میتواند خم و راست می شود.
۳- لیگامان های زانو
زانو دارای چهار لیگامان است که یک لیگامان در طرف داخل زانو، یک لیگامان در طرف خارج زانو قرار دارد. لیگامانی که در طرف داخل زانو قرار دارد لیگامان جانبی داخلی (MCL) و لیگامان که در خارج زانو قرار دارد لیگامان جانبی خارجی (LCL) نامیده می شود. علاوه بر لیگامان های فوق دو لیگامان هم در داخل زانو قرار دارند که لیگامان صلیبی شکل یا متقاطع نامیده می شوند. لیگامان صلیبی شامل لیگامان صلیبی جلویی (ACL) و لیگامان صلیبی پشتی (PCL) نامیده می‌شوند. لیگامانهای کلاترال داخلی و خارجی مانع حرکت زانو به داخل و خارج و لیگامان های صلیبی قدامی و خلفی مانع حرکت زانو به جلو و عقب می شوند در نتیجه دو استخوان ران و تیبیا در امتداد هم باقی می مانند. رباط صلیبی قدامی (ACL) مانع حرکت زانو به طرف جلو می باشد و رباط صلیبی خلفی (PCL) مانع حرکت زانو به طرف عقب می باشد. در هنگام معاینه بیمار روی تخت دراز می کشد و طبیب استخوان تیبیا را می گیرد و به جلو و عقب حرکت می‌دهد. اگر استخوان تیبیا به طرف جلو حرکت کند، لیگامان صلیبی قدامی پاره شده و اگر به طرف عقب حرکت کند ،لیگامان صلیبی خلفی پاره شده است.
۴- منیسک های زانو
در داخل زانو در بین دو استخوان ران و تیبیا دو واشر قرار گرفته است که منیسک نامیده می‌شود. یک منیسک در داخل زانو و یک مشکل در خارج زانو قرار دارد. منیکسی که در داخل زانو قرار گرفته است منیسک داخلی و منیسکی که در قسمت خارجی زانو قرار گرفته است ، منیسک خارجی نامیده می شود.
کار و وظایف مینسک ها چیست ؟
مهم‌ترین کار منیسک ضربه گیری است یعنی مانند کمک فنر، نیروهایی که به زانو وارد می شود را به طور مساوی به سطوح استخوانی انتقال می دهند.
۵-عضلات مسئول خم و راست کردن زانو
عضلاتی که باعث خم و راست کردن زانو می شوند در ران ما قرار دارد و توسط تاندونهای خود به استخوان تیبیا که در پایین زانو قرار دارد وصل می شود. عضله ای که باعث باز شدن زانو می‌شود ، عضله چهارسر رانی نام دارد که در واقع مجموعه ای از چهار عضله است و در جلوی ران قرار گرفته است. عضلاتی که باعث خم شدن زانو می شود عضلاتی هستند که در پشت ران قرار گرفتند و عضلات همسترینگ نامیده می شوند.
۶- تاندون های اطراف زانو
همانطور که اشاره شد ، عضلات توسط ساختمان‌های به نام تاندون به استخوان ها می چسبند و با کوتاه و بلند کردن عضله باعث می شود که تاندون عضله کشیده یا شل شود و به این ترتیب با عکس ایجاد حرکت در یک مفصل می شود. مثلاً برای صاف کردن زانو باید تاندون عضله چهار سر کشیده شود و در همان زمان تاندون عضلات همسترینگ شل شوند و برعکس برای خم شدن زانو باید تاندون عضلات همسترینگ سفت و کشیده شود و تاندون عضله چهار سر شل شود. از آنجا که زانو دو حرکت اصلی دارد که یکی باز کردن زانو و دیگری خم شدن زانو است یعنی حرکت زانو به جلو و عقب است. بنابراین در جلو و عقب زانو تاندون ها قرار گرفته اند و حرکت تاندون ها باعث باز و بسته شدن زانو می شود. طوری که یک تاندون در جلوی زانو قرار دارد که تاندون عضله چهارسر است که در واقع استخوان کشکک یا پاتلا در داخل آن قرار گرفته است و باعث باز شدن زانو شود و به همین دلیل است که ما می‌توانیم بایستیم یا راه برویم و دو تاندون هم در عقب زانو قرار دارند که تاندون های مربوط به پشت ران می باشد که عضلات همسترینگ نامیده می شود و انقباض آن ها با عث خم شدن زانو می شود.
۷- اعصابی که در داخل زانو قرار دارند
همانطور که گفته شد ، عصب سیاتیک از پشت زانو عبور می کند و در داخل زانو به ۲ عصب تیبیال و پرونئال مشترک تقسیم می شود. عصب تیبیال به عضلاتی که باعث حرکت پنجه های پا به طرف پایین می شوند عصب می دهد.مثلا هنگامی که پای خود را بر روی پدال گاز یا کلاچ فشار می دهیم عصب تیبیال کار می کند و برعکس عصب فیبولار باعث حرکت عصب دادن به عضلاتی می شود که باعث می شود پنجه پای ما به طرف عقب خم شود مثل برداشتن پا از روی پدال گاز یا کلاچ .
۸- شریان ها داخل زانو
در داخل زانو شریانهای قرار گرفتند که جریان خون را از آئورت به پنجه پای ما می رسانند .این شریان ها در داخل زانو شریان پوپلیتئال نامیده می شود که خود به دو شاخه شریان تیبیال قدامی و خلفی تقسیم می شود.( برخلاف عصب که در ساق پا به دو شاخه تیبیال و فیبولار تقسیم می شود ، شریان های ساق پا تیبیال قدامی و خلفی نامیده می شود.)
۹- وریدهای زانو
در داخل زانو ورید پوپلیتئال قرار گرفته است که باعث جمع آوری خون از ورید های ساق پا و انتقال آن به داخل ران و سپس به داخل قلب می شود. در داخل ساق پا دو ورید به نام‌های ورید های تیبیال قدامی و خلفی قرار دارد که از به هم پیوستن آنها در داخل زانو پوپلیتئال تشکیل می شود.( برخلاف عصب که در ساق پا به دو شاخه تیبیال و فیبولار تقسیم می شود ، ورید ها و شریان های ساق پا دو شاخه تیبیال قدامی و خلفی نامیده می شود.)