شکستگی پاتولوژیک Pathologic fracture یا مرضی به شکستگی میگویند که بر اثر وارد شدن ضربه به استخوانی که به هر علتی ضعیف شده ایجاد میشود.
گاهی اوقات استخوان به حدی ضعیف میشود که بدون اینکه ضربه ای به آن وارد شود و صرفا بر اثر نیروهایی که در زندگی روزمره به آن وارد میشود دچار شکستگی میگردد.این نوع شکستگی را پاتولوژیک یا مرضی میگویند.
علائم این شکستگی مانند علایم دیگر شکستگی ها است. البته گاهی بیمار مدتی قبل از اینکه شکستگی ایجاد شود از درد اندام احساس ناراحتی میکرده است و در زمانی مشخص ناگهان شدت درد افزایش پیدا کرده و وی را مجبور به مراجعه پزشکی میکند..
بیماری که استخوان را ضعیف کرده و موجب شکستگی پاتولوژیک یا مرضی در آن میشود ممکن است قبل از ایجاد شکستگی برای بیمار معلوم باشد و یا ممکن است بعد از شکستگی تشخیص داده شود.
علل شکستگی پاتولوژیک یا مرضی چیست
بیماری های بسیاری وجود ارند که میتوانند استخوان را در حدی ضعیف کنند که دچار شکستگی پاتولوژیک شود. این بیماری ها عبارتند از
- عفونت استخوان : مانند استئومیلیت . در استئومیلیت بر اثر فعالیت میکروب در استخوان این بافت بتدریج دچار خوردگی شده و ضعیف میشود و میتواند آنقدر ضعیف شود که بر اثر ضربه کمی دچار شکستگی گردد
- استئوپروز : پوکی استخوان به هر دلیلی که ایجاد شود مانند پوکی که در سنین بالا ایجاد میشود و یا پوکی که در اثر بیحرکتی طولانی مدت بوجود میاید میتواند موجب شکستگی مرضی گردد. بعضی بیماری های عمومی بدن مثل پرکاری تیرویید، پرکاری غده فوق کلیوی، پرکاری غده پاراتیرویید، پرکاری غده آدرنال، نارسایی کلیوی و راشیتیسم میتوانند موجب پوکی استخوان و بدنبال آن شکستگی مرضی شوند
- بیماری هایی که میتوانند کل استخوان های بدن را ضعیف کنند مانند استئوژنز ایمپرفکتا، تومورهای منتشر مانند میلوم مولتیپل، بیماری پاژه و دیسپلازی فیبرو میتوانند موجب شکستگی مرضی گردند
- تومور های استخوانی : تومورهای استخوانی چه خوش خیم و چه بدخیم میتوانند با ضعیف کردن استخوان موجب شکستگی آن شوند
شایعترین بیماری هایی که بطور موضعی استخوان را ضعیف کرده و مستعد شکستگی پاتولوژیک میکنند تومورهای متاستاتیک هستند.
این تومورها معمولا مهره های کمری و قسمت های بالایی استخوان های ران و بازو را گرفتار میکنند ولی میتوان گفت که تقریبا هیچ استخوانی از درگیری این تومورها در امان نیست.
کیست های ساده استخوانی هم از علل شایع شکستگی مرضی هستند. شایعترین بیماری که استخوان ها را بطور منتشر ضعیف میکند استئوپروز یا پوکی استخوان است.
شکستگی های پاتولوژیک ناشی از پوکی استخوان بیشتر در مهره های کمر، بالای استخوان ران و مچ دست هستند.
آیا شكستگی پاتولوژیك جوش می خورد
اینكه آیا یك شكستگی پاتولوژیك جوش میخورد یا خیر تا حد زیادی وابسته به نوع بیماری است كه موجب ضعیف شدن استخوان شده است.
در بیماری هایی كه كل سیستم اسكلتی را ضعیف میكنند معمولا شكستگی ها جوش میخورند ولی این جوش خوردن هسته تر از زمان معمول است. در مورد شكستگی های پاتولوژیك در محل تومورهای خوش خیم و كیست های استخوانی هم همین روال وجود دارد.
در شكستگی های مرضی كه بر روی یك عفونت استخوانی یا تومور بدخیم استخوان ایجاد شده اند تا موقعی كه بیماری زمینه ای وجود دارد شكستگی یا جوش نمیخورد و یا جوش خوردن آن با تاخیر زیادی همراه است.
درمان شكستگی های پاتولوژیك یا مرضی چیست
توانایی ترمیم و جوش خوردن استخوان در كسی كه دچار شكستگی پاتولوژیك شده است وجود دارد و شكستگی های این افراد جوش میخورند گرچه ممكن است این اتفاق با كمی تاخیر صورت پذیرد.
تصمیم گیری درمانی برای این شكستگی ها بر حسب محل شكستگی و مقدار جابجایی و دیگر معیارها همانند كسانی است كه بدون بیماری زمینه ای دچار شكستگی شده اند.
در كیست های استخوانی كه دچار شكستگی پاتولوژیك شده اند ممكن است بعد از جوش خوردن شكستگی، كیست بطور خودبخود پر شود. البته ممكن است این اتفاق نیفتد و بعدا برای درمان كیست نیاز به پیوند استخوانی وجود داشته باشد.
در صورتیكه شكستگی مرضی در استخوانی كه دچار عفونت شده ایجاد شود و آن شكستگی نیاز به عمل جراحی داشته باشد برای فیكس كردن شكستكی نمیتوان از پلاك یا نیل استفاده كرد. تثبیت شكستگی در این موارد با استفاده از اكسترنال فیكساتور انجام میشود.
در مواردی كه به علت بیماری زمینه ای استخوان به حدی ضعیف شده است كه احتمال شكستگی پاتولوژیك قریب الوقوع است پزشك معالج قبل از اینكه شكستگی ایجاد شود استخوان را با پلاك یا نیل (میله داخل استخوانی) تقویت میكند.