رباط جانبی خارجی یک از لیگامان های زانو بوده که در بخش بیرونی زانو قرار دارد که استخوان ران را به استخوان ساق متصل می کند. منظور از آسیب این رباط پیچش آن می باشد که از طریق پیچش زانو و یا از طریق اعمال ضربه از فرد دیگر حین فعالیت ورزشی ایجاد می شود.
براساس میزان شدت جراحت آسیب رباط جانبی خارجی به سه درجه یک،دو و سه تقسیم می شود:
- درجه یک آن شامل آسیب جزئی تعدادی از فیبرهای رباط می باشد.
- درجه دو آن شامل آسیب تعداد زیادی از فیبرهای رباط می شود اما هنوز رباط پاره نشده است.
- درجه سه آن شامل پارگی کامل رباط می شود
در مقایسه با آسیب رباط جانبی داخلی (MCL) آسیب رباط جانبی خارجی (LCL) خیلی رایج نمی باشد اما در ورزش های پربرخورد مانند راگبی و فوتبال رباط LCL ممکن است در اثر اعمال نیرو به بخش داخلی زانو دقیقا در زیر زانو آسیب ببیند.
به طور کلی در برخوردهای ملایم با بخش داخلی زانو رباط جانبی خارجی (LCL) دچار پارگی می شود. برخورد شدیدتر همچنین باعث پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) می شود. و در برخوردهای خیلی شدیدتر پارگی رباط صلیبی خلفی (PCL) نیز ایجاد می شود.
علائم و نشانه های آسیب رباط جانبی خارجی (LCL)
اگر آسیب دیدگی از نوع درجه یک باشد لمس محل جراحت با درد همراه می باشد. همچنین در این حالت اعمال تنش بر روی رباط دردناک می باشد بعنوان مثال این تنش هنگام بلند شدن از روی صندلی به فرد آسیب دیده اعمال می شود.
در آسیب درجه دو نیز با اعمال تنش و لمس محل جراحت میزان درد شدیدتر از نوع درجه یک می باشد. در این نوع آسیب دیدگی بدلیل اینکه این لیگامان در قسمت بیرونی مفصل زانو می باشد ممکن است اثری از ورم در محل جراحت وجود نداشته باشد.
در حالت نوع سه که رباط کاملا از هم گسیخته شده است میزان درد طاقت فرسا می باشد و در این حالت زانو پایداری خود را از دست می دهد.
درمان آسیب رباط جانبی خارجی:
اولین اقدام صورت گرفته در هر سه درجه از آسیب دیدگی توسط پزشک در جهت رفع درد می باشد. معمولا در چنین آسیب دیدگی هایی زانو باید در جهت عمودی قرار بگیرد و از باندهای کششی (Cohesive Bandage) به عنوان یک باند فشاری در جهت جلوگیری از ورم زیادی استفاده شود. در چنین مواردی استفاده از زانو بند جهت محافظت از زانو و افزایش پایداری زانو به فرد آسیب دیده توصیه می شود.
استفاده از کیسه های یخی در موارد حاد جهت جلوگیری از آسیب و خونریزی بافتهای داخلی بمدت 20 دقیقه در هر دو ساعت امری ضروری می باشد.
در مورد آسیب رباط جانبی خارجی درجه یک معمولا انجام فعالیت ورزشی بمدت تقریبا 3 هفته ممنوع می باشد. برای آسیب درجه دو این مدت بین 6 تا 8 هفته فیزیوتراپی تحت نظر متخصص می باشد. همچنین در چنین موردی راه رفتن در استخر با استفاده از تجهیزات مناسب جهت حفظ سفتی رباط در حین فرایند درمان لیگامان یک روش ایده آل می باشد.
در مورد آسیب درجه سه که رباط کاملا از هم گسیخته شده می باشد انجام عمل جراحی با توجه به محل پارگی و نظر پزشک تنها را درمان می باشد.
پیشگری از آسیب رباط جانبی خارجی
برای افرادی که سابقه آسیب رباط جانبی خارجی را داشته اند امکان ضعف و سستی در رباط LCL ممکن است همچنان در این افراد وجود داشته باشد, لذا استفاده از زانو بند جهت افزایش پایداری زانو و جلوگیری از آسیب مجدد مخصوصا در فعالیت های پرفشار مانند اسکی امری ضروری می باشد.
همچنین انجام ورزش های حس عمقی به منظور بهبود تحریک عصبی لیگامان ها به هنگام حرکت های ناگهانی و انجام عکس العمل بموقع امری مفید می باشد. از جمله تجهیزات مناسب برای این تمرین استفاده از تخت های تعادلی گردان می باشد.