افتادن و سقوط کودک
اگر کودک شیرخوار یا نوپایتان از جایی سقوط کرد، مثلاً از روی مبل، تخت و گهواره، یک صندلی پایه‌بلند یا کانتر و پیشخوان افتاد، شما اول از هر چیز باید یک معاینه و بررسی کامل برای صدمات احتمالی انجام دهید، به خصوص اگر او روی سر یا پشتش بیفتد. باید مطمئن شوید که فرزندتان هیچ گونه زخم جدی‌ای ندارد، استخوان‌هایش نشکسته است و دچار آسیب‌دیدگی داخلی، از جمله آسیب جدی در سر مانند شکستگی جمجمه یا آسیب درون‌جمجمه‌ای نشده است. افتادن از بلندی می‌تواند جدی باشد، اما استخوان‌های کودکان شیرخوار و نوپا نرم هستند، بنابراین به راحتی استخوان‌های یک کودک بزرگ‌تر نمی‌شکنند.
اگر فرزندتان از نظر شما خوب به نظر می‌رسد و ظاهراً رفتار و حرکات طبیعی دارد، احتمالاً سقوط باعث آسیبی جدی نشده است اما باید گوش به زنگ باشید. تا ۲۴ ساعت دیگر به دقت او را زیر نظر بگیرید، به خصوص اگر او روی سرش افتاد یا اگر روی سرش برآمدگی ایجاد شده است. هرچند ضروری نیست که کودک خود را بعد از سقوط از بلندی بیدار نگه دارید اما اگر بیدار باشد، فهمیدن اینکه او عملکردی طبیعی دارد یا نه، آسان‌تر خواهد بود.
همچنین بد نیست جانب احتیاط را نگه دارید و اگر شدت افتادن فرزندتان شما را نگران و مضطرب کرده است یا فکر می‌کنید که او باید صدمه دیده باشد یا اگر فرزندتان تحریک‌پذیر یا گیج است، او را برای معاینه به اورژانس یا مطب پزشک ببرید تا بیش از این نگرانی را تحمل نکنید.
تماس یا مراجعه به اورژانس یا پزشک
برای والدینی که یک کودک در خانه دارند، خیلی لازم است که کمک‌های اولیه، شامل نجات کودک از خفگی، احیای قلبی ریوی یا CPR و دیگر موارد کمک به بچه‌ها در زمان حادثه را یاد بگیرند تا در زمان بروز اتفاقات مختلف با دقت بیشتری عمل کنند. اما اگر این موارد را نمی‌دانید، باید بدانید که در چه صورتی بعد از ضربه به سر، کمک اورژانسی بگیرید یا در چه صورت باید کودک را نزد پزشک ببرید؟ اگر فرزندتان پس از سقوط هر یک از علائم زیر را داشت، با اورژانس تماس بگیرید:
بیهوشی: اگر کودکتان نفس نمی‌کشد، از کسی بخواهید با اورژانس تماس بگیرد و خودتان تا رسیدن کمک، احیای قلبی تنفسی شیرخوار، یعنی کودک کمتر از ۱۲ ماه، یا احیای قلبی تنفسی کودکان بزرگ‌تر از ۱۲ ماه را انجام دهید. اگر تنها هستید، سریع خودتان با اورژانس تماس بگیرید و خیلی همزمان عملیات احیای قلبی تنفسی را شروع کنید تا کمک برسد یا کودک دوباره نفس بکشد. چیزی که مهم است اینکه باید عملیات نجات و CPR کودکان را یاد بگیرید تا در مواقع لزوم شاید بتوانید جان هر بچه‌ای را نجات دهید. به یاد داشته باشید که یادگیری مانورهای نجات کودک از خفگی بسیار مهم است و باید حتماً زیر نظر افراد متخصص یاد گرفته شود.
خونریزی: اگر کودکتان خونریزی‌ای دارد که نمی‌توانید با فشار جلوی آن را بگیرید.
تشنج: اگر کودکتان دچار تشنج شده است، فوراً با اورژانس، مطب پزشک یا یک مرکز پزشکی تماس بگیرید و کمک بخواهید.
عدم پاسخگویی: اگر کودک نفس می‌کشد اما پاسخگو نیست، مثلاً بعد از سقوط بیهوش شده است یا به خواب رفته و شما قادر به بیدار کردن او نیستید.
استخوان شکسته: یک تغییر شکل آشکار، مانند مچ دستی که به شکل بدی خم شده یا دست یا پایی که خارج از تراز و شکل طبیعی و نرمال است.
شکستگی احتمالی جمجمه: ناحیه‌ای نرم و متورم روی جمجمه، به خصوص در کناره‌های سر در بالای سر یا پشت گوش‌ها، وجود خون در سفیدی چشم‌ها یا خارج شدن مایعی مایل به صورتی یا خونی از بینی یا گوش‌های کودک می‌تواند از علائم شکستگی در جمجمه باشد.
ضربه مغزی: اگر کودک علائمی از جمله استفراغ مداوم یا خواب‌آلودگی بیش از حد دارد، با توجه به سن او باید گوش به زنگ یک سری علائم باشید. مثلاً تغییر در نحوهٔ خزیدن، چهار دست‌وپا رفتن یا راه رفتن او، سردرد یا سرگیجه، ضعف یا سردرگمی، مشکلاتی در مهارت‌های گفتاری، بینایی یا مهارت‌های حرکتی. این موارد می‌تواند نشانهٔ وجود آسیبی به مغز باشد.
آسیب مغزی احتمالی: مانند تغییر در اندازهٔ مردمک‌ها و حرکات غیرمعمول چشم‌ها نیز می‌تواند خطرساز باشد.
گریه یا جیغ زدن طولانی: گریه‌های طولانی یا جیغ و نالهٔ کودک نیز می‌تواند یک جراحت داخلی مثل خونریزی شکم را نشان دهد.
درمان برآمدگی روی سر کودک
به وجود آمدن برآمدگی روی سر کودکان اتفاق متداولی است، به خصوص در کودکانی که تازه در حال یادگیری راه رفتن هستند. اگرچه برآمدگی روی سر می‌تواند ترسناک به نظر برسد، لزوماً به معنای آسیب جدی فرزندتان نیست. هنگامی که ورمی روی سر ایجاد می‌شود، قسمت اعظم آن از سر بیرون زده است، زیرا جمجمه‌ٔ فرزندتان دقیقاً زیر پوست است.
برای کمک به از بین رفتن برآمدگی، یک کمپرس یخ یا یک کیسهٔ سبزی منجمد را در حوله‌ٔ نازک یا پوشکی بپوشانید و آن را هر بار برای دو تا پنج دقیقه به طور نامتوالی روی سرش بگذارید و این کار را برای مدت یک ساعت ادامه دهید. در این مدت می‌توانید با شیردهی یا تغذیه‌ٔ کودک شیرخوار یا نشان دادن یک کتاب به یک کودک نوپا حواس او را از سردی و ناراحتی کمپرس یخ پرت کنید.
اگر فکر می‌کنید برآمدگی روی سر فرزندتان، او را اذیت می‌کند، می‌توانید از پزشکش در مورد دادن دز مناسب استامینوفن اطفال سؤال کنید. اما هرگز به کودکتان آسپیرین ندهید، زیرا می‌تواند به یک بیماری نادر اما جدی به نام سندرم ری منجر شود.
جلوگیری از آسیب جدی به کودک با ایمن‌سازی خانه
برآمدگی ها و کبودی‌ها بخشی اجتناب‌نا‌پذیر از کسب مهارت‌های حرکتی و مستقل شدن است. تا زمانی که فرزندتان تحت نظارت بزرگسالان باشد و محل بازی او فاقد پله‌های بدون گیت محافظ، لبه‌های تیز و سایر عوامل خطرساز باشد، بیشتر سقوط ها به آسیب جدی منجر نمی‌شود.
وقتی فرزندتان از جایی می‌افتد یا سکندری می‌خورد، سعی کنید واکنش بیش از حدی نشان ندهید. این موضوع که هر بار بعد از زمین خوردنش به طرفش هجوم ببرید، شما را خسته و او را بیش از حد محتاط خواهد کرد. اگر کودکتان ناراحت است، او را آرام و ترغیبش کنید که دوباره سر پا بایستد. با این وجود، سقوط از بلندی عامل شماره یک جراحت‌های تصادفی در کودکان است و یک مورد از هر سه مورد این سوانح قابل پیشگیری است. ایمن‌سازی خانه یکی از این موارد مهم است. اما برای ایمن نگه داشتن فرزند خود از خطر افتادن و سقوط چه کارهایی می‌توانید انجام دهید:
به گوشه‌های تیز وسایل خانه ضربه‌گیر بزنید: میزهای کنار مبل یا عسلی‌ها از آنجا که کم‌ارتفاع هستند، مقصر اصلی برآمدگی‌ها و کبودی‌های دوران کودکی بچه‌ها هستند. می‌توانید گوشه‌های میز عسلی را ضربه‌گیر بزنید یا شاید ارزشش را داشته باشد که تا وقتی کودکتان در راه رفتن مطمئن و باثبات شود، میز را کلاً بردارید.
زیر فرش‌ها و پادری‌ها پد ضدلغزش بگذارید: یا تا زمانی که دیگر کودکتان را نیندازند، آنها را بردارید. همچنین از وقتی کودک را در وان بزرگ حمام می‌دهید، یک‌های پدهای لغزش‌گیر یا ضدلغزش حمام در داخل و بیرون وان استفاده کنید.
بالا و پایین پله‌ها گیت محافظ بزنید: کودکتان را از ایوان‌ها و سکوهای مرتفع دور نگه دارید و به جای گیت مدل آکاردئونی، گیت مدل توری را انتخاب کنید، زیرا گیت آکاردئونی می‌تواند انگشتان کوچک کودک را گیر بیندازد. اگر کودک شما می‌تواند بین نرده‌های پله‌ها جا بگیرد، محافظ یا ورق شیشه‌ای اکریلیک روی نرده‌ها و حفاظ ها بزنید.
صندلی‌ها و دیگر مبلمان را از پنجره‌ها دور کنید: این هم یکی از راهکارهای ایمن‌سازی برای پیشگیری از افتادن بچه‌ها و حوادث است، چون چشم بر هم بزنید، کودکان می‌توانند از هر چیزی بالا بروند و حتی به سقف برسند.
از محافظ پنجره استفاده کنید: به توری‌های پنجره‌ها اعتماد نکنید و از محافظ برای پنجره‌های خانه‌تان استفاده کنید، زیرا توری‌ها برای این طراحی نشده‌اند که جلوی افتادن بچه‌ها را بگیرند.
میز تعویض پوشک را جدی بگیرید: در مورد نگه داشتن ایمن کودک خود روی میز تعویض پوشک بیش از معمول محتاط باشید. بعضی از میزها تسمه‌هایی دارند که می‌تواند به محکم نگه داشتن کودک کمک کنند، اما احتمالاً برای جلوگیری از سقوط او از روی میز کافی نباشند، بنابراین هرگز کودک خود را روی میز رها نکنید.
روی پله‌ها چیزی نگذارید: پله‌های خانه را از اشیا و وسایل تزئینی مثل گلدان و مجسمه‌ها که ممکن است هنگام در آغوش داشتن فرزندتان شما را بیندازند، خالی نگه دارید.
ارتفاع تشک را با دقت تنظیم کنید: به محض اینکه کودکتان شروع به ایستادن در گهواره یا تخت خود کرد، ارتفاع تشکش را پایین بیاورید تا مانع از یک سقوط بد و جدی شود.
در فروشگاه‌های خرید، بیشتر مراقب باشید: کودک را توی سبد خرید بدون محافظ فروشگاه‌های زنجیره‌ای نگذارید یا از سبد مخصوص حمل کودک استفاده کنید.وقتی هم کودک را درون یک سبد خرید می‌گذارید خیلی مراقب باشید و از سبد خریدتان حتی برای یک لحظه هم دور نشوید.
کمربند کودک را ببندید: همچنین هنگامی که کودک را در کالسکهٔ کودک، یک صندلی پایه‌بلند غذاخوری یا صندلی ماشین کودک می‌گذارید، کمربند او را ببندید.
همچنین اگر کودک شروع به بالا رفتن از مبلمان و میزها کرده است، همیشه و هر لحظه یک چشمتان به او باشد، زیرا اگر بخواهید جلوی افتادن او را بگیرید باید به سرعت عمل کنید. مادرشو امیدوار است با رعایت این نکات، هرگز حادثهٔ دلخراشی برای کودکانمان پیش نیاید.