دیابت بی مزه یک بیماری نادر است که باعث می شود بدن شما ادرار زیادی بسازد که «بی مزه» یا بی رنگ و بی بو است. اکثر مردم روزانه 1 تا 2 لیتر ادرار می کنند. افراد مبتلا به دیابت بی مزه می توانند بین 3 تا 20 لیتر در روز دفع کنند. همچنین به آن DI مرکزی، DI هیپوفیز، DI هیپوتالاموس، DI عصبی هیپوفیزال یا DI نوروژنیک نیز گفته می شود.
دیابت بی مزه در مقابل دیابت شیرین:
دیابت بی مزه یک بیماری متفاوت از دیابت است. نام آنها شبیه به هم است، اما تنها وجه اشتراک آنها این است که شما را تشنه می کنند و باعث ادرار زیاد شما می شوند.
اگر دیابت بی مزه دارید، هورمون هایی که به تعادل مایعات بدن شما کمک می کنند، کار نمی کنند. از هر 25000 نفر فقط یک نفر به این بیماری مبتلا می شود.
با دیابت شیرین یا همان دیابت، بدن شما نمی تواند آنطور که باید از انرژی غذا استفاده کند. که بسیار رایج تر است. حدود 100 میلیون آمریکایی دیابت نوع 1 یا نوع 2 دارند.
علائم دیابت بی مزه:
تشنگی شدید
ادرار کردن بیش از 3 لیتر در روز
بیدار شدن زیاد برای دستشویی رفتن در شب
ادرار کردن هنگام خواب (خیس کردن رختخواب)
ادرار رنگ پریده و بی رنگ
ادرار رنگ پریده و بی رنگ
غلظت اندازه گیری شده پایین ادرار
ترجیح نوشیدنی های سرد
کم آبی بدن
ضعف
دردهای عضلانی
سستی
با کم آبی، ممکن است متوجه شوید:
تشنگی شدید: اغلب نوشیدن بیش از 1 گالن مایع در روز
خستگی
احساس سستی
سرگیجه
گیجی
حالت تهوع
از دست دادن هوشیاری
علائم دیابت بی مزه در نوزادان و کودکان
بسیاری از علائم در افراد جوان تر مشابه است. در نوزادان مراقب باشید:
سستی
رشد آهسته
تغذیه ضعیف
کاهش وزن
تب
استفراغ
در کودکان، علائم عبارتند از:
نوشیدن آب زیاد
ادرار کردن زیاد، گاهی اوقات هر ساعت
شبها برای ادرار کردن از خواب بیدار شدن
کم آبی بدن
انرژی کم
علل دیابت بی مزه
بدن شما هورمونی به نام وازوپرسین در بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس می سازد. در غده هیپوفیز شما ذخیره می شود. وازوپرسین به کلیه های شما می گوید که آب را نگه دارند، که باعث می شود ادرار شما متمرکزتر شود. (وازوپرسین هورمون ضد ادرار یا ADH نیز نامیده می شود.)
وقتی تشنه هستید یا کمی کم آب هستید، سطح وازوپرسین شما بالا می رود. کلیه های شما آب بیشتری جذب می کنند و ادرار غلیظ را خارج می کنند. اگر به اندازه کافی نوشیدنی مصرف کرده باشید، سطح وازوپرسین کاهش می یابد و آنچه بیرون می آید شفاف و رقیق می شود.
هنگامی که بدن شما وازوپرسین کافی تولید نمی کند، این بیماری دیابت بی مزه مرکزی نامیده می شود. هر کسی می تواند DI مرکزی را دریافت کند، اما رایج نیست. از هر 25000 نفر فقط 1 نفر به آن مبتلا می شود.
اگر به اندازه کافی تولید می کنید اما کلیه های شما آنطور که باید به آن پاسخ نمی دهند، دیابت بی مزه نفروژنیک دارید.
در هر دو شکل، نتیجه یکسان است. کلیه های شما نمی توانند آب را نگه دارند، بنابراین حتی اگر بدن شما کم آب باشد، مقدار زیادی ادرار رنگ پریده خارج می کند.
عوامل خطر دیابت بی مزه
تغییرات در ژن هایی که از والدین خود به ارث می برید می تواند احتمال ابتلا به دیابت بی مزه را افزایش دهد. این در 1٪ تا 2٪ موارد اتفاق می افتد.
انواع دیابت بی مزه
دیابت بی مزه مرکزی هنگامی که آسیب به هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز بر نحوه ساخت یا دفع وازوپرسین توسط بدن شما تأثیر بگذارد، دچار این مشکل می شوید. کلیه های شما مایعات زیادی را از بدن شما خارج می کند و شما بیشتر ادرار می کنید. این آسیب می تواند ناشی از:
یک تومور
یک ضربه به سر
یک شریان مسدود یا برآمده (آنوریسم)
بیماری هایی مانند هیستوسیتوز سلول لانگرهانس
عفونت
التهاب
عمل جراحي
دیابت بی مزه نفروژنیک زمانی که کلیههای شما به وازوپرسین پاسخ نمیدهند و مایعات زیادی از جریان خون شما دریافت نمیکنند، دچار این مشکل میشوید. پزشکان همیشه نمی دانند که چرا این اتفاق می افتد، اما برخی از دلایل عبارتند از:
یک دستگاه ادراری مسدود شده
بیماری مزمن کلیوی
سطوح بالای کلسیم در خون شما
سطوح پایین پتاسیم در خون شما
برخی از داروها مانند لیتیوم
دیابت بی مزه دیپسوژنیک این نوع که به عنوان پلی دیپسی اولیه نیز شناخته می شود، زمانی اتفاق می افتد که بدن شما در کنترل تشنگی مشکل دارد. هنگامی که نوشیدنی می نوشید، مایع مقدار وازوپرسین تولید شده توسط بدن را کاهش می دهد و در عین حال باعث ادرار بیشتر شما می شود. علل شامل آسیب به هیپوتالاموس یا غدد هیپوفیز شما از موارد زیر است:
یک تومور
یک ضربه به سر
عفونت
التهاب
عمل جراحي
برخی از داروها یا مشکلات سلامت روان می توانند احتمال ابتلا به دیابت بی مزه دیپسوژنیک را افزایش دهند.
دیابت بی مزه بارداری شما فقط در دوران بارداری به این نوع مبتلا می شوید. گاهی اوقات، جفت یک زن – اندامی که اکسیژن و مواد مغذی را به کودک شما می دهد – آنزیمی می سازد که وازوپرسین را تجزیه می کند. سایر زنان باردار پروستاگلاندین بیشتری تولید می کنند، یک ماده شیمیایی هورمون مانند که باعث می شود کلیه های آنها حساسیت کمتری به وازوپرسین داشته باشند. اکثر موارد دیابت بی مزه حاملگی خفیف هستند و علائم واضحی ایجاد نمی کنند. این عارضه معمولاً پس از تولد از بین میرود، اما ممکن است در بارداری دیگری عود کند.
دیابت بی مزه چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام خواهد داد. معاینه ممکن است هیچ نشانه ای از DI مرکزی را نشان ندهد، به جز بزرگ شدن مثانه یا علائم کم آبی.
آنها درباره سابقه سلامتی شما، از جمله سلامت خانواده شما، سؤالاتی می پرسند. ممکن است یک سری آزمایش انجام دهید که شامل موارد زیر است:
آزمایش ادرار. شما نمونه ای از ادرار خود را می دهید و پزشک آن را به آزمایشگاه می فرستد تا ببیند رقیق یا غلیظ است. آنها همچنین می توانند گلوکز را بررسی کنند، که می تواند به آنها کمک کند تصمیم بگیرند که آیا دیابت بی مزه دارید یا دیابت شیرین. ممکن است لازم باشد ادرار خود را در یک دوره 24 ساعته جمع آوری کنید تا ببینید چقدر دفع می کنید.
آزمایش خون. این الکترولیت ها و گلوکز خون شما را اندازه گیری می کند. این به پزشک شما اجازه می دهد تا از دیابت یا دیابت بی مزه مطلع شود. ممکن است به آنها کمک کند تا بفهمند کدام نوع.
تست محرومیت از مایعات این تغییرات وزن بدن، سدیم خون و غلظت ادرار شما را بعد از اینکه برای مدتی چیزی ننوشید اندازه گیری می کند. دو نوع وجود دارد:
آزمون کوتاه مدت محرومیت از مایعات. برای مدت کوتاهی نوشیدن الکل را متوقف می کنید. شما نمونه ای را جمع آوری می کنید و آن را نزد پزشک خود می برید و او آن را به آزمایشگاه می فرستد.
تست رسمی محرومیت از مایعات این کار را در بیمارستان انجام خواهید داد تا پزشکان مطمئن شوند که دچار کم آبی نمی شوید. شما وزن میشوید و هریک یا دو ساعت یک بار نمونه میگیرید تا زمانی که:
فشار خون شما خیلی پایین می آید یا وقتی می ایستید ضربان قلبتان تند می شود
شما 5 درصد یا بیشتر از وزن اولیه بدن خود را از دست می دهید
غلظت ادرار شما با دو یا سه اندازه گیری کمی بالا می رود
ام آر آی. این آزمایش تصاویر دقیقی از اندام های داخلی و بافت های نرم شما می گیرد. پزشک از آن استفاده می کند تا ببیند آیا مشکلی در هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز شما وجود دارد یا خیر.
غربالگری ژنتیکی در صورتی که اعضای خانواده شما با ادرار بیش از حد مشکل داشته باشند، ممکن است پزشک این آزمایش را پیشنهاد کند.
عوارض دیابت بی مزه
دیابت بی مزه که تحت کنترل نیست می تواند شما را بیشتر در معرض عوارضی مانند موارد زیر قرار دهد:
کم آبی بدن. دیابت بی مزه نگه داشتن آب را برای بدن سخت می کند. کم آبی بدن آسان است.
عدم تعادل الکترولیت. الکترولیت ها مواد معدنی در بدن شما با یک بار الکتریکی کوچک هستند. وقتی آب زیادی از دست می دهید، سطح الکترولیت شما می تواند بالا برود. این ممکن است باعث شود:
سردرد
احساس خستگی دائمی (خستگی)
تحریک پذیری
درد عضلانی
خواب کمتر. دیابت بی مزه می تواند منجر به شب ادراری شود، یک نام پزشکی برای بیدار شدن در شب برای ادرار کردن.
نتیجه: شبی با آرامش کمتر.
درمان دیابت بی مزه
ابتدا پزشک به شما می گوید که مایعات زیادی بنوشید. که جایگزین از دست دادن مداوم آب خواهد شد. سایر درمان ها به نوع شما بستگی دارد:
دیابت بی مزه مرکزی شما داروهایی مانند دسموپرسین (DDAVP) یا وازوپرسین (پیترسین) مصرف خواهید کرد. دسموپرسین برون ده ادرار را کنترل می کند، تعادل مایعات را حفظ می کند و از کم آبی بدن جلوگیری می کند. شما آن را دو یا سه بار در روز مصرف می کنید. معمولاً به صورت اسپری بینی، قرص یا تزریق می آید. همچنین درمان هایی برای کمک به عملکرد بهتر این داروها وجود دارد.
درمان دیابت بی مزه نفروژنیک می تواند سخت تر باشد. اگر ناشی از یک دارو باشد، قطع دارو کمک می کند. سایر داروها ممکن است علائم را کاهش دهند. اینها شامل ایندومتاسین (ایندوسین) و دیورتیکهایی مانند آمیلورید (Moduretic 5-50) یا هیدروکلروتیازید (Microzide) است. اگرچه دیورتیک ها معمولاً باعث ادرار بیشتر شما می شوند، اما در این مورد به شما کمک می کنند تا ادرار کمتری داشته باشید. گاهی اوقات، اگر علت را درمان کنید، این وضعیت از بین می رود.
دیابت بی مزه دیپسوژنیک هیچ درمانی برای این وضعیت وجود ندارد. اما چند چیز می تواند علائم را کاهش دهد. برای کمک به مرطوب شدن دهان، افزایش جریان بزاق و کاهش تمایل شما به نوشیدن، چیپس یخ یا آب نبات ترش بمکید. اگر چندین بار در شب برای ادرار کردن از خواب بیدار می شوید، یک دوز کوچک دسموپرسین قبل از خواب ممکن است کمک کننده باشد.
دیابت بی مزه بارداری در دوران بارداری می توانید دسموپرسین مصرف کنید. مشکلات شما باید بعد از به دنیاآمدن بچه برطرف شود.
چشم انداز دیابت بی مزه
دیابت بی مزه باعث نارسایی کلیه یا دیالیز نمی شود. کلیه های شما هنوز کار اصلی خود را انجام می دهند، یعنی فیلتر کردن خون شما.
اما شما بیشتر مستعد کم آبی خواهید بود. اطمینان حاصل کنید که همیشه چیزی برای نوشیدن در نزدیکی خود دارید، به خصوص زمانی که هوا گرم است یا زمانی که ورزش می کنید. داروی خود را همراه داشته باشید و از موقعیت هایی که نمی توانید آب دریافت کنید اجتناب کنید. همچنین ایده خوبی است که از ساعت های هوشمند “هشدار پزشکی” استفاده کنید، یا یادداشتی در مورد وضعیت خود داشته باشید تا کارکنان مراقبت های بهداشتی از آن مطلع شوند.