علل کمردرد چیست؟

کمردرد بیماری بسیار شایعی می‌باشد. کمردرد به انگلیسی Low Back Pain  گفته می شود. حداقل 85 % مردم یک‌بار این درد را تجربه می‌کنند . بعد از سرماخوردگی شایع‌ترین علت مراجعه به پزشک ، درد کمر است. کمردرد به دو نوع حاد و مزمن تقسیم بندی می شود.

در بعضی موارد علت کمردرد یک بیماری ساده است و با چند روز استراحت و استفاده از داروهای ساده درمان می‌شود، اما در بسیاری از موارد شاهد کمردردهای مزمنی هستیم که  به درمان‌های کمردرد پاسخ نمی‌دهند و بیمار را مجبور به مرخصی‌های طولانی‌مدت می‌کنند. تشخیص علت کمردرد، جهت انتخاب یک برنامه درمانی مناسب در کلینیک طب فیزیکی و توان‌بخشی پیشگام بسیار حائز اهمیت است. ما با بهره‌گیری از بهترین متخصصان ستون فقرات زیر نظر دکتر سپهریان، ابتدا علت کمردرد شمارا تشخیص داده و سپس برنامه‌ی درمانی متناسب با آن را بدون نیاز به جراحی و با بهره‌گیری از روش‌های مدرن علم پزشکی روز دنیا مانند طب سوزنی ، اوزون تراپی ، رادیوفرکوانسی ، تخت دکامپرشن و لیزر های جدید با عمق نفوذ بالا و استفاده از مدالیتی جدید پلاسما برای شما انتخاب می‌کنیم.

علت کمردرد

گاهی کمردرد می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری بسیار حادتر در بدن مانند سرطان باشد. مثلاً بعد از انجام معاینات پزشک مشخص می‌شود که علت کمردرد یک متاستاز و انتشار سرطان از یک نقطه دیگر بدن مثل پروستات و تخمدان و.. باشد حال‌آنکه تا آن زمان سرطان اولیه علائم ایجاد نکرده است.

چیزی که مهم است و بیماران باید به آن اهمیت بدهند این است که علت درد کمر یک علامت است و اگر احساس می‌کنند ظرف چند روز از شدت آن کاسته نمی‌شود باید به یک متخصص طب ورزش یا طب فیزیکی و توان‌بخشی مراجعه کنند تا در مرحله اول علت کمردرد شناسایی شود .

علل کمردرد متعدد است و خود انواعی دارد مانند:

• کمردرد سیاتیک یا مکانیکال ،
• کمردرد عصبی ، 
• کمردردهای التهابی و ارجاعی.
• کمردرد شغلی
• امروزه ما در کلنیک با کمردرد های واقعی غیر عصبی هم مواجه هستیم که چون ام ار ای کمر آنها نرمال بوده است به آنها گفته شده کمردرد شما صرفا عصبی است و نیاز به درمان نداری و واقعا این بیماران دارای مشکلات فراوان و نیازمند درمان کمردرد هستند
•  کمردرد در مردان : کمردرد در مردان بیشتر با علل مکانیکال جدی تری مانند دیسک کمر در ارتباط است. 
• کمردرد در زنان ؛ کمردرد در زنان با توجه به وضعیت لگن ، قدرت عضلات و زایمان و هورمون های زنانه و اصول اشتباه کار کردن در منزل بسبار شایع تر از زنان است . 

کمردرد مکانیکال مانند کمر درد سیاتیک

کمردرد مکانیکال و خصوصا کمردرد سیاتیکی  ازجمله مهم‌ترین علل کمردرد محسوب می‌شود. یعنی کمردردهایی که با فعالیت تشدید می‌شود و با استراحت بهتر می‌شود که عموماً  85 % علت کمر دردها را شامل می‌باشد.

از علت‌های گرفتگی کمر می‌توان به بد نشستن یا طولانی نشستن ، برداشتن اجسام سنگین، سن و سال، ژنتیک، آمادگی جسمانی، طریقه خوابیدن، وزن بدن فرد و بسیاری از عوامل دیگر اشاره کرد. انجام فعالیت سنگین بدن فرد را مستعد ایجاد این کمردرد می کند و در یک زمانی ناگهان این کمردردها ایجاد می‌شود.

انواع دیسک کمر و فتق یا پارگی دیسک، فاصله مهره‌ها، واژه‌هایی مانند لیزیس و لیستزیس یا همان سرخوردگی مهره کمر و دردهای سیاتیکی کمر همه جزئی از کمردردهای مکانیکال محسوب می‌شوند.

انواع کمردرد

کمردرد التهابی

کمردردهای التهابی یکی از دلایل کمردرد است که اغلب با استراحت تشدید می‌شود و بیمار صبح که از خواب بلند می‌شود، دارای درد شدیدی در ناحیه کمر است. درحالی‌که درد كمر در حین فعالیت‌های روزانه بیمار اغلب بهتر می‌شود.

البته باید توجه کنید در فاز حاد و تحریکی دیسک کمر و حملات آرتروز کمر هم با دردهای مقطعی که صبح تشدید می‌شوند مواجه هستیم. در این نوع کمر درد بیماران به‌هیچ‌وجه به دلیل تشدید درد در صبح قادر به انجام فعالیت‌های روزمره نیستند.

همچنین در کمرهای التهابی گاهی علت می‌تواند روماتیسم مفاصلی باشد که روماتیسم خود در اکثر موارد علت ژنتیکی دارد و از والدین به فرزندان منتقل می‌شود.

اگر علت كمردرد عفونت هم باشد با همین تظاهرات التهابی خود را نشان می‌دهند. یعنی مثلاً بیماری که به دلیل تب مالت در حال حاضر درد ناحیه کمر دارد عمدتاً كمردرد وی در صبح و اصولاً با استراحت تشدید می‌شود.

بسیاری از انواع سرطان‌ها و تومورهای نخاعی هم ممکن است خود را به‌صورت درد شبانه نشان دهند.

البته مجموعه درد التهابی کمردرد یعنی تمام  انواع کمر دردهای دارای منشأ روماتیسم، عفونی و سرطانی مجموعاً 10 تا 15 % علل کمر درد را بیشتر تشکیل نمی‌دهند.

کمردرد عصبی

 در این حالت اغلب عصبی شدن و ناراحت شدن فرد موجب اسپاسم عضلانی و ازجمله اسپاسم کمر می‌شود و به همین دلیل پاتولوژی موجود در کمر را تشدید می‌کند.پس بنابراین همه کمردردها با عصبی شدن تشدید می شود و لزوما کمردردی که با عصبی شدت تشدید می شود کمردرد عصبی نیست . 

از طرف دیگر گاهی کمردرد عصبی ممکن است نوعی رفتار عادتی باشد که بیمار را به سمت مرخصی و استراحت‌های خانگی بکشد.

نغییرات هورمونی

جالب است بدانید دلایل کمر درد هرچه باشد در خانم‌ها در دوران عادت ماهانه تشدید می‌شود و بسیاری ممکن است علت کمردرد در زنان را پریود بودن بدانند درحالی‌که این عامل تنها تشدیدکننده است.

کمر درد شغلی

تمام افراد حداقل یک‌بار در طول عمر دچار کمردردهای شغلی می‌شوند و 20% مردم سالي يكبار به این نوع کمردردها دچار می‌شوند.

کمردرد شغلی یک واقعیت است و شایع‌ترین شكايت شغلي است و علت بيشترين ساعت كار ازدست‌رفته می‌باشد.

کمردردهای شغلی درمجموع پرهزینه‌ترین مشكل بهداشتي محيط كار می‌باشد و در هر مقطع از زمان 2% از جمعيت زير 45 سال را ناتوان می‌کند و در مجموع  در آمريكا سالي 50 بيليون دلار فقط هزينه اجتماعي دارد.

عوامل بروز درد كمر در کمر درد شغلی

• اعمال فشار و نيروي اضافي
• وضعيت ايستا ( خصوصاً نشستن طولاني) و به ويژه رانندگي
• خم شدن مكرر در حين برداشتن وسایل
• پيچش كمر در حين حمل وسایل
• ارتعاش
• ساعت كار طولاني و شیفت‌های پشت سر هم
• مشكلات روحي و عصبي حين كار
• نشستن بدون تکیه‌گاه

علل کمردرد ایجادشده بعد از کار آیا فقط فشار مکانیکی ناشی از دیسک کمر می‌باشد؟

شایع‌ترین علت التهاب و واسطه‌های شيميايي ناشي از آن می‌باشد به همین دلیل هم مهم‌ترین درمان طبی بدون جراحی جهت کاهش التهاب است و در مرحله دوم  فشار و آسيب عناصر عصبي ( نخاع يا ریشه‌های عصبي) و سومین علت پلاستیسیتی شدید يا به بخاطرآوري درد به واسطه نقش احاطه مراكز فوقاني عصبي و مغز است. بنابراين اطلاق كمردرد و تشخيص آن به صرف انجام MRI كار غلط و بيهوده است و حتماً باید در کنار معاینه بیمار یا سایر تست‌ها مانند نوار عصب و عضله تفسیر شود.

کمردرد در بارداری

به موازات افزایش وزن جنین، کمردرد در دوران بارداری هم تشدید می‌شود از یک طرف هم در دوران حاملگی هورمونی به نام ریلکسین در بدن ترشح می‌شود و همچنین افزایش هورمون پروژسترون از یک طرف سبب شلی لیگامانی تشدید كمردرد در دوران بارداري می‌شود.

 بسیاری از خانم‌ها قبل از دوران حاملگی دارای کمر دردهای گاه‌وبیگاه و بعضاً شدید می‌شوند که باید قبل از اقدام به حاملگی در پی درمان کمردرد خود باشند و در غیر این صورت به‌احتمال قریب به یقین دچار کمردرد در حاملگی خواهند شد. 

درمان کمردرد در دوران بارداری بسیار مشکل‌تر از درمان کمردرد خارج از این دوران می‌باشد. چون از یک طرف بسیاری از دستگاه‌های فیزیوتراپی برای بیماران ممنوعیت دارد و از طرفی نمی‌توان چندان به بیماران دارو برای درد کمر داد و حتی ورزش در دوران بارداری و برای کمردرد دوران بارداری محدودیت‌های خاص خود را دارد و نمی‌توان به بیماران هر ورزشی را داد. از طرفی بعضی از ورزش کمر درد در بارداری سه‌ماهه اول مناسب است درحالی‌که ممکن است همان ورزش‌ها در سه ماهه سوم ممنوع باشد.

کمردرد در هنگام ایستادن

کمردرد در هنگام ایستادن اغلب می تواند به دلیل درگیری المان های جلویی ستون فقرات مانند دیسک و یا المان های عقبی مانند دیسک می باشد.کمردرد هنگام ایستادن نیاز به بررسی و درمان دارد. 

علت کمردرد مداوم چیست

کمردرد مداوم نیاز به بررسی دارد و معمولا پروسه دیسک یا تحریک فاست و در موارد نادرتر تومورهای کمر می تواند مجب ایجاد درد مداوم شود . بررسی علت کمردرد مداوم ممکن است بر اساس معاینه پزشک متخصص نیاز به ام ار ای کمر و یا نوار عصب و عضله و یا اسکن هسته ای داشته باشد.

کمردرد خطرناک

در کمردرد، پزشکان متخصص یک سری از علایم تحت عنوان پرچم قرمز دارند که نشان می‌دهد منشأ این کمر درد مهم‌تر از یک درد ساده و زودگذر می‌باشد و نیاز به مطالعات تشخیصی بیشتر یا پیگیری‌های جدی‌تر  دارند.

علائم پرچم قرمز عبارت‌اند از:

1. کلیه کودکان زیر 18 سال و کلیه افراد بالای 55 سال با درد کمر باید تحت بررسی‌های جدی قرار بگیرند.
2. کمردردهایی که بعد از ضربات شدید مانند تصادف یا افتادن یا زمین خوردن  ایجاد می‌شوند.
3. کمردردهایی که ماهیت درد مکانیکال را ندارند مانند کمردردی که با فعالیت تغییری ندارد و یا درد بیمار در شب و موقع خواب زیاد می‌شود.
4. کمر درد در بیمارانی که سابقه استفاده زیاد از کورتون دارند.
5. کمر درد در بیماری که سابقه سرطان دارد .
6. کمر درد در بیماران دارای نقص ایمنی مانند بیماران دارای ایدز.
7. کمردرد در بیماری که دارای ضعف عمومی یا تعریق شبانه و یا کمردرد بیمار همزمان با یک کاهش وزن جدی در بیمار می‌باشد.
8. کمردرد در بیماری که پزشک در معاینه فیزیکی خودش در بیمار یک دفورمیتی مانند انحراف ستون فقرات شک می‌کند.
9. در بیمارانی که خشکی کمر و یا کمردرد صبحگاهی شدید دارند .
10. کمردرد بیماران که دردهای ارجاعی شدید به پاها دارد و به نوعی جزئی شدید از کمر درد سیاتیک شدید می‌باشد و یا درد کمر که با  نقص پیش‌رونده عصبی دارند یا معاینات عضلات آن‌ها ضعیف می‌باشد.
11. کمردرد در بیمارانی که سابقه بیماری‌های روماتیسمی یا درگیری مفاصل محیطی دارند.

درمان کمر درد بدون جراحی

درمان کمردرد و پا درد به صورت زیر می باشد : 

استراحت

استراحت حتی در شدیدترین نوع کمر درد مانند کمردرد سیاتیک حداكثر 3 روز به‌صورت مطلق توصيه می‌شود و بيشتر از آن می‌تواند موجب ضعيف شدن عضلات کمر شود. هرچند بسته به شرايط بيمار و تحت نظارت پزشك دوران استراحت می‌تواند كاهش يا افزايش يابد. 

داروهای کمر درد

• داروهاي ضدالتهابی غير التهابي NSAID با دوز صحيح و به مدت مناسب تحت نظر پزشك  متخصص توصيه می‌شود.
• داروهاي شل‌کننده عضلات کمر در موارد اسپاسم‌های عضلانی استفاده می‌شود. این داروها در درمان برخی انواع کمردرد مانند باکلوفن و قرص متوکاربامول از این دسته دارویی هستند.
• داروهاي مرتبط با دردهاي نوروپاتيك مانند ضدافسردگي سه حلقه‌ای (T.C.A) و گاباپنتين
• پمادهای موضعي با هدف تسكين درد
• داروي تزريقي هيدروكورتيزون و داروهاي مشابه اين دسته اطراف ریشه‌های كمري جهت كاهش التهاب حاد 

شاک ویو تراپی

شاک ویو تراپی برای درمان اختلال‌های مزمن تاندون‌هاو عضله‌ها، تسکین درد گردن و کمر و نقاط ماشه‌ای به کار برده می‌شود. شاک ویو تراپی کارآمد و سریع‌ بوده و نتایج آن در دراز مدت چشمگیر است.

التیام یافتن آسیب ها چند روز زمان می‌برد و بسیاری از بیماران پیش از پایان یافتن هفته دوم متوجه بهبودی قابل ملاحظه می‌شوند.

کشش ستون فقرات با دستگاه مدرن دکامپرشن چاتاناگا

درمان کمر درد با کشش ستون مهره‌ها می‌تواند به صورت دستی یا مکانیکی انجام گیرد که به تشخیص پزشک و ترجیح بیمار بستگی دارد.

با این روش هر گونه فشاری روی دیسک‌ها یا مفاصل ستون فقرات آزاد می‌شود و مهره‌ها به جایگاه اصلی خود در امتداد ستون فقرات برگردانده می‌شوند. کلنیک پیشگام یکی از جدید ترین دستگاه های جدید کشش کمر تحت عنوان دکامپرسیون تریتون از کشور شآمریکا خریداری کرده که بیماران کمردرد می توتنند از آن استفاده کنند.

تنظيم ستون فقرات به كمك تکنیک‌های دستي (مانیپولاسیون ستون فقرات)

درمان دستی كه عمر نسبتاً زيادي هم از گسترش آن نمی‌گذرد يكي از راه‌های درمان کمر درد بدون جراحی بسيار مؤثر در عمده علت‌های کمردرد خصوصاً سندرم Facet می‌باشد. زیرا با تنظيم و تطبيق ستون فقرات بسياري از مشکلات ستون فقرات برطرف شده و بیمار به‌صورت دراماتيك احساس بهبودي خواهد كرد. با توجه به موارد ممنوعيت و موارد مناسب براي انجام اين تکنیک‌ها لزوماً بايد توسط پزشكان متخصص کمر درد صورت بگيرد.

 طب سوزني و تحريك الكتريكي با طب سوزنی

يك روش بسيار مؤثر و بی‌خطر در كنترل در كمردرد خصوصاً درد پایین کمر و اندام‌های تحتانی و خصوصاً دردهاي با منشأ سياتيك  می‌باشد. اين روش توسط  سازمان غذا و دارو آمريكا  F.D.A  در اين نوع دردها مورد تأیید قرارگرفته است. این روش خصوصاً در کمردرد سیاتیک بسیار مؤثر است.

طب سوزنی همچنین در خانم‌های باردار مبتلا به کمردرد نیز می‌تواند مورداستفاده قرار بگیرد. تحقیقات نشان داده که طب سوزنی علاوه بر کاهش دردهای کمر در بارداری می‌تواند به کاهشورم و پادرد در حاملگی  نیز کمک کند. در خانم‌های باردار بین 5 تا 7 جلسه درمان طب سوزنی می‌تواند تأثیرگذار باشد. اما بسیاری از بیماران حتی بعد از اولین جلسه نیز کاهش درد و بهبودی را احساس می‌کنند. بااین‌وجود لازم است که بیمار دوره درمانی را کامل کند تا درد دوباره عود نکند.

اوزون درمانی کمردرد

یکی از روش های اصلی و نوین کمردرد استفاده از ازن درمانی می باشد در اوزون تراپی التهاب کم می شود و بافت های صدمه دیده ترمیم می شود.

فیزیوتراپی  در درمان کمردرد 

استفاده از دستگاه‌های فيزيوتراپي مانند اولتراسوند تحريكات الكتريكي می‌تواند کمک‌کننده باشد. فیزیوتراپی کمر جز در كمردرد در بارداري در بقیه تمام انواع کمردرد تأثیر دارد.

استفاده از پلاسما وان در درمان کمردرد

پلاسما یک مدالتی نسبتا جدید در درمان کمردرد می باشد که با مکانیسم های یونتوفورزیس و تولید ازن زیر جلدی و مکانیسم های فراسلولی موجب رضایتمندی تعداد زیادی از بیماران در درمان کمردرد شدید شده است.

ورزش برای کمردرد

به‌عنوان درمان اصلي و نگه‌دارنده بيمار می‌باشد اما ورزش پس از طي فاز حاد و توسط پزشك متخصص براي هر بيمار بايد به‌صورت خاص تجويز شود. توصيه می‌شود ورزش‌های ديناميك بعد از ورزش‌های استاتيك باشد، مثلا لطفا بلافاصله وقتی کمردرد دارید است خر نروید ! در قسمت ورزش‌های مخصوص کمردرد، نرمش‌ ها و تمرینات کششی برای کاهش کمر درد گفته‌شده است اما بهتر است آموزش ورزش با نظر یک متخصص طب فیزیکی صورت بپذیرد.

جراحي برای کمردرد 

در گذشته شاید جراحی در قدم‌های ابتدایی درمان دیسک بود اما در حال حاضر در دیسک کمر درمان غیر جراحی 90 % راه‌حل است و فقط 10% نیاز به درمان جراحی پیدا می‌کنند.

استفاده از جراحي  در کمردرد تنها در 3 مورد توصيه می‌شود:

• در زماني كه بيمار دارای کمر درد سیاتیک دچار اختلال در كاركرد سيستم ادراري – مدفوعي شود. مثلاً به‌صورت ناگهاني بی‌اختیاری ادرار پيدا كند.
• بيمار دارای کمردرد سیاتیک به‌طور ناگهاني دچار اختلال پیش‌رونده عصب‌های اندام تحتانی مانند افتادگي مچ پا شود.
• بيمار دردي دارد كه به مدت 2 ماه توسط متخصص طب فيزيكي و توان‌بخشی تحت درمان بوده است اما به‌اندازه كافي درد وي كاهش نيافته است.

برای درمان کمر درد روش های دیگری همچون لیزر درمانی، مگنت تراپی و … نیز وجود دارد.

 نزدیکی و روابط جنسی در افزایش کمردرد

یکی از سؤالاتی که اکثر بیماران مبتلابه کمردرد دارند و اغلب از درمیان گذاشتن آن با پزشک امتناع می‌کنند رابطه بین کمردرد و خصوصاً دیسک کمر با مقاربت جنسی می‌باشد. به‌طور سنتی و عامه جامعه به ارتباط مستقیم بین توانایی‌های جنسی افراد و کمر اعتقاد دارند. در بسیاری از بیماران هم که کمردرد دارند بعد از انجام رابطه جنسی کمردردشان تشدید می‌شود اما واقعیت ماجرا این است که آنچه موجب تشدید کمردرد می‌شود پوزیشن‌های هنگام مقاربت می‌باشد. خصوصاً در بیمارانی که سندرم فاست دارند یا سرخوردگی مهره و لغزندگی مهره دارند (اسپیندلولایزیس) خم شدن به عقب موجب تحریک التهاب و مشکل آن‌ها می‌شود. البته فراموش نشود در بعضی از موارد دیسک کمر خصوصاً در سندرم دم اسب یا موارد مشابه فشارهایی روی اعصاب مسئول عصب‌دهی نواحی ادراری -تناسلی ایجاد می‌شود که حس و قدرت جنسی فرد را کاهش می‌دهد و یا به کل از بین می‌برد؛ ولی این موارد درصد کوچکی از طیف کمردردها را شامل می‌شود.

پیشگیری از کمردرد

تغییر سبک زندگی و دنبال کردن یک زندگی سالم، یکی از روشهای مناسب برای پیشگیری از کمر درد است.توصیه ما این است که بیماران بعد از درمان کمردرد ورزش های مخصوص کمر را ترک نکنند.اگر به دنبال کمردرد برای همیشه هستید و از درمان های مختلف برای کمردرد و پا درد خسته شده اید شک نکنید که با تغییر الگوی زندگی و ورزش نمی توانید به این هدف برسید . 

کمردرد همراه با سرگیجه

.کمردرد همراه با سرگیجه شیوع زیادی ندارد و عوما سرگیجه به دلیل استفاده از داروها هنگام درمان کمردرد است . 

سردی و کمردرد

سردی و کمردرد سوالی است که اغلب بیماران از ما می پرسند که آیا سرما کمردردم را بدتر می کند . بله سرما ونه ماساژ یخ در مرحله حاد کمردرد ممکن است درد کمر را تشدید کند و البته همینطور خوردن ؛ذاهای سرد بخصوص در شب !