درمان سیاتیک

سیاتیک ، از طولانی ترین و بزرگ ترین اعصاب بدن به شمار می رود که درگیری آن می تواند بسیار دردسرساز باشد.

درد سیاتیک ؛ دردی است که عصب سیاتیک را درگیر می کند و از ناحیه تحتانی ستون فقرات شروع شده و به زیر زانو منتهی می شود و سبب محدودیت حرکتی شده و از جمله شایع ترین علل درد و ناراحتی در ناحیه کمر به شمار می رود.

علائم سیاتیک

همانطور که در ابتدای مقاله اشاره شد ؛ درد سیاتیک معمولا باسن و ساق پا و به طور کلی یک طرف بدن را درگیر می کند ، از دیگر علائم این بیماری می توان به موارد ذیل اشاره نمود :

• درد یا بیحسی عمیق در یکی از باسن ها
• سوزش ، مورمور شدن یا گرفتگی و احساس سنگینی در پا
• ضعف در پای درگیرشده ، مثلا بلند شدن از حالت نشسته

به طور کلی سیاتیک ؛ زمانی اتفاق می افتد که عصب سیاتیک ، تحت فشار قرار گیرد.

لازه به ذکر است که درد سیاتیک ؛ در حالت نشسته یا ایستاده ، حرکت کردن ، عطسه یا سرفه کردن بدتر می شود.

همچنین توجه داشته باشید که درد سیاتیک ؛ ممکن است هنگام خوابیدن افزایش یابد و باعث آشفتگی در خواب شود.

تشخیص سیاتیک

تشخیص علت اصلی سیاتیک ، در تدوین یک برنامه درمانی موثر و مدیریت درد سیاتیک ضروری است.

در صورت مشکوک بودن به سیاتیک ؛ پزشک متخصص ارتوپد ، سابقه پزشکی بیمار را دریافت کرده و معاینه فیزیکی بر روی وی انجام می دهد.

ضمنا لازم به ذکر است که در بعضی موارد ممکن است آزمایشات ، تصویربرداری پزشکی و تست نوار عصب و عضله ؛ برای تشخیص سیاتیک درخواست شود.

ناگفته نماند که پزشک ؛ در صورتی که احتمال بدهد درگیری عصب سیاتیک ، ناشی از دیسک کمر است ؛ برای محرز نمودن وجود سیاتیک ، ام آر آی تجویز می کند.

معاینات فیزیکی برای تشخیص سیاتیک

در معاینه فیزیکی ، پزشک ممکن است موارد زیر را بررسی کند :

• بررسی درد موضعی در کمر ، باسن ، ران و پا
• سنجش حرکات پا در حالتی که بیمار پای خود را صاف نگه داشته است.
• بررسی پاسخ پا به برخی محرک ها مانند فشار دادن آرام انگشتان پا یا ناحیه ساق پا

پزشک همچنین ممکن است آزمایش های بالینی خاصی را برای بررسی درد عصب سیاتیک انجام دهد ؛ چرا که تشخیص علت اصلی سیاتیک ، در تدوین یک برنامه درمانی موثر و مدیریت درد سیاتیک ضروری است.

لازم به ذکر است که هدف از انجام معاینه فیزیکی و بررسی تاریخچه پزشکی بیمار ، شناسایی الگوی درد در پای وی و علت اصلی درد کمر می باشد.

بررسی سوابق پزشکی بیمار برای تشخیص سیاتیک

پزشک با آنالیز سابقه پزشکی بیمار ، موارد زیر را بررسی می کند :

• شروع درد و سایر علائم
•  نوع ، ماهیت و مدت زمان درد
• ضربه یا آسیب به ناحیه پشت یا ران
• وقوع اسپاسم یا گرفتگی عضلات در ناحیه لگن
• کاهش قدرت در پا

درمان سیاتیک

سیاتیک ، در مواردی که درد نسبتا خفیف است و فرد را از انجام کارهای روزمره باز نمی دارد ؛ از طریق درمان های غیر جراحی اعم از  فیزیوتراپی ، دارودرمانی ، تزریقات درمانی و درمان های جایگزین سیاتیک ؛ یا ترکیبی از این موارد قابل درمان می باشد.

درمان سیاتیک بدون جراحی

درمان های غیرجراحی سیاتیک معمولا شامل ترکیبی از فیزیوتراپی ، داروها ، تزریقات درمانی و درمان های جایگزین است.

در مواردی که درد نسبتا خفیف است و فرد را از انجام کارهای روزمره باز نمی دارد ، پزشک ابتدا توصیه می کند ترکیبی از راه حل های اساسی فوق انجام شود.

در ادامه به معرفی و شرح توضیحی مختصر در خصوص روش های درمانی غیرتهاجمی سیاتیک پرداخته ایم.

• فیزیوتراپی

تمرینات کششی از جمله راهکارهایی است که می تواند به بهبود وضعیت بدن برای برداشتن فشار از عصب سیاتیک کمک کند.

در نهایت بیشتر افراد مبتلا به سیاتیک نیازی به جراحی ندارند و حدود نیمی از آنها در طی 6 هفته فقط با استراحت و دارو بهبود می یابند.

• ورزش

التهاب ناشی از سیاتیک ، با حرکت کردن می تواند بهبود یابد ؛ بنابراین پیاده روی کوتاه می تواند مفید واقع شود.

• استراحت محدود در تختخواب

سه روز به پا مرخصی دهید زیرا پا کار بزرگی انجام می دهد و مهم این است که روی تشک محکم بخوابید. پس از آن ، می توانید به فعالیت های عادی خود برگردید.

کمپرس گرم و سرد : کمپرس سرد و گرم را چند بار در روز روی کمرتان بگذارید. کمپرس گرم گرفتگی و اسپاسم عضله را آرام می کند و کمپرس سرد التهاب عضلات اطراف عصب سیاتیک را کاهش می دهد.

• درمان های جایگزین

در برخی موارد ، درمان های جایگزین مانند ماساژ ، اصلاح حرکات و طب سوزنی به درد سیاتیک کمک می کنند و شدت درد را کاهش می دهند.

دارو درمانی : دارو درمانی نیز می تواند در تقلیل درد سیاتیک موثر واقع گردد ، غالبا پزشک با تجویز داروهای مسکن و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند آسپرین ، ایبوپروفن و ناپروکسن در مراحل اولیه بیماری سیاتیک ، مبادرت به درمان آن می نماید.

ضمنا توجه داشته باشید در صورتی که داروهای مسکن در التیام درد سیاتیک موثر واقع نشوند ، ممکن است پزشک داروهای شل کننده عضلانی یا ضد التهاب های قوی تری تجویز کند.

• تزریق استروئید

تزریق استروئید به طور مستقیم به عصب تحریک شده می تواند تسکین محدودی ایجاد کند.

در بعضی موارد ، پزشک ممکن است تزریق داروی کورتیکواستروئید را در اطراف ریشه عصب درگیر توصیه کند.

کورتیکواستروئیدها با سرکوب التهاب در اطراف عصب تحریک شده ، به کاهش درد کمک می کنند و اثرات آن معمولاً طی چند ماه از بین می رود.

تعداد تزریقات استروئیدی که می توانید انجام دهید محدود است ؛ زیرا خطر عوارض جانبی جدی هنگام تزریق ، افزایش می یابد.

لازم به ذکر است که بیشتر افراد مبتلا به سیاتیک ، طی چند هفته با درمان های مذکور بهتر می شوند ؛ البته برای سیاتیک مزمن با درد بیش از حد ، زمان درمان ممکن است بیشتر طول بکشد.

جراحی سیاتیک

در صورتی که درمان های غیر جراحی و جایگزین ، در راستای درمان سیاتیک ؛ موثر واقع نشوند ، جراحی سیاتیک انجام خواهد شد.

صحبت های دکتر محمد ابراهیم طاهریان بهترین متخصص ارتوپد تهران درباره جراحی آندوسکوپی دیسک

روش های جراحی سیاتیک

• جراحی آندوسکوپی کمر

از جراحی به روش آندوسکوپی ، می توان به عنوان روش ارجح و در واقع جدیدترین روش جراحی سیاتیک و دیسک کمر یاد کرد که بدون بیهوشی و تحت بیحسی موضعی قابل انجام بوده و کم ترین عوارض را به دنبال دارد.

در جراحی آندوسکوپی ، با بهره وری از ابزاری موسوم به آندوسکوپ می توان به درمان درد سیاتیک و فتق دیسک ، پرداخت.

در این روش ؛ جراح ستون فقرات به کمک آندوسکوپ ، برای دسترسی به دیسک آسیب دیده برشی ظریف در موضع مورد نظر ( بدون بریدن بافت و عضله ) ایجاد کرده و با اعمال اصلاحات لازم از میزان تخریب بافت و شدت درد می کاهد.

• جراحی میکرودیسکتومی کمر

میکرودیسککتومی یک روش جراحی رایج است که برای درمان سیاتیک ( کمردرد ناشی از فتق دیسک کمر ) استفاده می شود.

در این جراحی ، قسمت کوچکی از دیسک زیر ریشه عصب یا استخوان بالای ریشه عصب خارج می شود.

جراحی میکرودیسکتومی از نظر تکنیک ، نوعی جراحی باز است ؛ اما از تکنیک های کم تهاجمی استفاده می کند و می تواند با یک برش نسبتا کوچک و حداقل آسیب بافتی انجام شود.

• جراحی لامینکتومی کمر

جراحی لامینکتومی نیز تکنیکی برای درمان درد سیاتیک ناشی از تنگی نخاع کمر می باشد ؛ در این روش ، بخشی یا تمام لامینا برداشته می شود تا فضای بیشتری برای اعصاب نخاعی فراهم شود.

غالبا 75 تا 90 درصد بیماران ، پس از جراحی لامینکتومی ؛ تسکین درد کمر را تجربه می کنند.

در انتها باید متذکر شد که درمان سیاتیک در مراحل ابتدایی ، باید توسط پزشک متخصص ارتوپد تحت درمان قرار گیرد ؛ چرا که تاخیر در معالجه آن ، می تواند سبب طولانی شدن پروسه درمان و حتی در مواردی درمان ناقص درد شود.

طول درمان سیاتیک چقدر است ؟

پروسه درمان سیاتیک ، با توجه به این که مزمن بوده یا حاد باشد ؛ متفاوت خواهد بود ؛ اما غالبا به منظور درمان سیاتیک ، چند هفته زمان صرف می شود.

به طور کلی می توان گفت که دوره درمان سیاتیک ، حداقل طی 2 هفته و در بیشترین حالت آن ، 8 الی 12 هفته به طول خواهد انجامید.