فیزیوتراپی زانوی ضربدری شامل تشخیص علت و ارائه تمریناتی برای کمک به شما برای بهبود درد و نحوه راه رفتن شما است. فیزیوتراپیست ها زانوی شما را در طی جلسات تمرین زیر نظر می گیرند و تمریناتی را بر اساس وضعیت شما تجویز می کنند.
جهت آشنایی با زانوی ضربدری و روش های درمان، خواندن این مقاله را پیشنهاد می دهیم. شما می توانید جهت دسترسی سریعتر به بخشهای مختلف مقاله از فهرست زیر کمک بگیرید.
زانوی ضربدری چیست؟
ژنووالگوم یا زانوی ضربدری، بیماری است که در آن زانوها به نحوی خم شده اند که همدیگر را لمس می کنند، در حالی که قوزک های پا جدا از یکدیگر هستند و فاصله ی 5 تا 8 سانتی بین دو زانو وجود دارد. به نظر می رسد که زانو ها در حال فشردن یکدیگر هستند.
این وضعیت بسیار شایعی است و تقریبا در 20 درصد کودکان سه ساله رخ می دهد. در اکثر موارد، این بیماری در کودکان خود به خود بهبود می یابد. تنها 1 درصد کودکان تا هفت سالگی ممکن است این وضعیت برای آنها ادامه دار باشد.
در موارد نادری، زانوی ضربدری ممکن است تا نوجوانی به طول بینجامد. در موارد دیگر، کودکان ممکن است دچار این مشکل در اثر بیماری دیگری شوند.
اکثر اوقات، زانوی ضربدری قابل پیشگیری نیست. با این وجود، گزینه های درمانی متعدد قابل دسترسی وجود دارد که ممکن است در کاهش علائم موثر باشند.
زانوی ضربدری ناشی از بیماری های دیگر قابل پیشگیری است در صورتی که علت اصلی شناسایی و درمان شود.
علل ابتلا به زانوی ضربدری
علل بالقوه متعددی برای بیماری زانوی ضربدری وجود دارد که شامل اختلالات استخوانی متابولیک و اختلالات ژنتیکی می شود. با این وجود در بیشتر موارد، بیماری زانوی ضربدری بی ضرر است.
دیگر عواملی که موجب زانوی ضربدری می شوند شامل موارد زیر هستند:
• چاقی
• آسیب یا بیماری تاثیر گذار بر زانو یا پا
• التهاب مفاصل به خصوص در زانو
• کمبود ویتامین دی و کلسیم
علائم زانوی ضربدری
علائم زانوی ضربدری شامل جدایی واضح قوزک ها در حین به هم چسبیدگی زانوان است. طرز راه رفتن فرد نیز تحت تاثیر قرار می گیرد زیرا در صدد جبران عدم وجود فضای خالی بین دو زانو بر می آید.
طرز راه رفتن تغییر یافته موجب علائم دیگری از جمله موارد زیر می شود:
• درد زانو
• لنگیدن در هنگام راه رفتن
• مفاصل سفت شده
• عدم تعادل در هنگام ایستادن
تشخیص بیماری زانوی ضربدری
زانوی ضربدری معمولا در کودکان خردسال تشخیص داده نمی شود زیرا این بیماری در مراحل اولیه رشد بسیار رایج است. برای کودکان بزرگتر و افراد بالغ، پزشک تلاش می کند تا علت ابتلا به زانوی ضربدری را تشخیص دهد. این علت مشخص خواهد کرد که آیا درمانی برای تصحیح این وضعیت نیاز است یا خیر.
برای تشخیص زانوی ضربدری، پزشک سابقه پزشکی فرد را بررسی می کند و سوالاتی را درباره سابقه خانوادگی و هرگونه بیماری قبلی دیگر که ممکن است منجر به ابتلا به زانوی ضربدری شود، مطرح می کند.
اگر فرد دچار درد باشد، دکتر احتمالا از وی می خواهد که محل درد، شدت آن و زمان وقوع آن را به وی بگوید.
پزشک همچنین موارد زیر را مورد مشاهده قرار می دهد:
• هم راستای بودن زانو ها در هنگام ایستادن
• نحوه راه رافتن فرد
• تشخیص هم طول نبودن پا ها
پزشک همچنین ممکن است به عادات مختلف در پوشیدن دو کفش توجه کند. در برخی موارد، پزشک دستور انجام MRI یا رادیوگرافی را برای بررسی ساختار استخوان می دهد.
درمان زانوی ضربدری
درمان زانوی ضربدری به میزان زیادی بستگی به علت و شدت بیماری دارد. گزینه های درمانی معمولا شامل یکی یا چند تا از موارد زیر هستند:
دارو ها و مکلمل هایی دارویی
اگر بیماری دیگری منجر به زانوی ضربدری شده است، در ابتدا باید این بیماری درمان شود که ممکن است درمان آن با دارو و مکمل های دارویی امکان پذیر باشد.
ورزش به طور مرتب
پزشک شما ممکن است تمرینات ورزشی و کششی را به شما یاد بدهد یا ممکن است شما را به فیزیوتراپیتسی ارجاع دهد. تمرین ورزشی و کششی می تواند عضلات پا ها را تقویت کند و جهت قرارگیری زانوها را دوباره تنظیم کند.
کاهش وزن
اگر فرد مبتلا دچار اضافه وزن باشد، می تواند یک عامل سهیم در بیماری زانوی ضربدری باشد. وزن اضافی موجب افزایش فشار بر روی پاها و زانوان می شود که موجب بدتر شدن وضعیت زانوی ضربدری می شود.
پزشک احتمالا توصیه می کند که فرد دچار اضافه وزن، از طریق رژیم و تمرینات ورزشی وزن خود را کاهش دهد.
کفش
ممکن است لوازم کمکی ای در کفش برای کمک به راه رفتن جای داده شوند که بر وضعیت زانو تاثیر گذار هستند. این مورد مخصوصا برای افراد مبتلا به زانوی ضربدری که یک پایشان از پای دیگر بلندتر است، سودمند می باشد.
آتل ها و آرتوز ها نیز می توانند در کودکان به جای لوازم کمکی در کفش به کار روند. این آرتوز ها کمک می کنند که استخوان به شیوه ای صحیح رشد کند.
انتخاب نوع کفش و لوازم کمکی مرتبط به آن نیاز به نظر تخصصی و کارشناسانه فیزیوتراپیستی دارد که شما را به طور دقیق معاینه کرده باشد. جهت کسب اطلاعات بیشتر با شماره 09170024615تماس حاصل فرمایید.
جراحی
جراحی اولین انتخاب درمانی برای افراد مبتلا به زانوی ضربدری نیست. جراحی معمولا در موارد خاصی انجام می شود:
• زانوی ضربدری شدید
• وضعیتی که ورزش و کاهش وزن بر روی کاهش درد تاثیر گذار نباشند
برای کودکان، جراحی به نحوی انجام می شود که به رشد استخوان کمک کند. جراح قطعه فلزی کوچکی را درون زانو وارد می کند. که این صفحه فلزی به رشد استخوان در جهت صحیح کمک می کند. هنگامی که استخوان ها به درستی تنظیم شدند، جراحی دیگری برای برداشتن فلز انجام می شود.
در افراد بالغ و نوجوانان، برش استخوان ممکن است به کار رود. مشابه جراحی برای کمک به رشد، در این عمل نیز یک صفحه فلزی کوچک درون زانو کار گذاشته می شود. صفحه به طور دائمی برای تنظیم کردن زانو به کار می رود و دیگر برداشته نمی شود.
در موارد بسیار نادری، پزشک ممکن است تعویض زانو را پیشنهاد دهد. در این حالت، زانوی مصنوعی که به درستی تنظیم شده است، مشکل زانوی ضربدری را حل خواهد کرد.