شاید در یک نگاه اینگونه به‌نظر نیاید، اما برای حرکت دادن دست، اجزای مختلفی در آن به کار رفته است. تاندون‌ها به‌عنوان یکی از سخت‌ترین بافت‌ها شناخته می‌شود که استخوان‌ها را به‌یکدیگر متصل می‌کند. در واقع وجود آنها باعث عملکرد بهتر دست‌ها شده است.
هنگام انقباض عضلات دست، تاندون‌ها کشیده می‌شوند و به شما این امکان را می‌دهد که بتوانید به‌راحتی دست‌های خود را حرکت دهید. در نهایت می‌توان گفت این بافت سرسخت، نقش حیاتی را در حرکت دادن دست‌های هریک از ما دارد. در ادامه در خصوص این بافت مهم در دست اطلاعات بیشتری در اختیار شما خواهیم گذاشت.
آشنایی با دو نوع تاندونی که در دست وجود دارد
همه ما در دست خود دو نوع تاندون داریم که بتوانیم کلیه حرکات را به‌راحتی انجام دهیم:
تاندون‌های اکستانسور
این عضودر پشت دست از ساعد تا انگشتان و شست این امکان را به شما می‌دهد تا بتوانید دستان خود را به‌راحتی صاف کنید.
تاندون‌های فلکسور
این بخش از ساعد، میان مچ و از کف دست عبور می‌کند و امکان خم کردن انگشتان دست را به شما می‌دهد.
در واقع به‌خاطر وجود این تاندون‌ها در دست است که می‌توانید به‌راحتی انگشتانتان را خم یا صاف کنید. در صورتی که کوچکترین جراحتی برای هریک از تاندون‌های شما رخ دهد، حرکت دادن انگشت دست برای شما غیرممکن خواهد شد. گاهی ممکن است پزشک لازم بداند که برای ترمیم این بافت‌های مهم در دست عمل جراحی را انجام دهد.
زمانی که نیاز به ترمیم تاندون دست است
همانطور که می‌دانید اگر تاندون دست شما به‌صورت جدی آسیب‌دیده باشد، نمی‌توانید دامنه حرکات را در دستان خود داشته باشید. در این مواقع قطعا یک یا چند تاندون دست، دچار پارگی شده و نیاز به ترمیم این بافت خواهد بود.
اگر تاندون اکستانسور آسیب دیده باشد، نمی‌توانید انگشتان خود را صاف کنید و اگر تاندون فلکسور دچار پارگی شده باشد، قادر به خم کردن انگشت‌های خود نخواهید بود.
هنگامی که به این بخش از دست آسیبی وارد شده باشد، باعث درد و التهاب در آن ناحیه خواهد شد، در واقع شما با این چند علامت متوجه پارگی این بافت دست خود می‌شوید.
این نکته را به یادداشته باشید که همیشه نیاز نیست برای درمان بافت یا تاندون آسیب‌دیده، عمل جراحی انجام شود. به‌عنوان مثال هنگامی که به تاندون اکستانسور آسیب وارد می‌شود، نیازی به عمل جراحی نخواهد بود. با استفاده از اسپلینت به‌عنوان یک تکیه‌گاه بر دور قسمتی که آسیب وارد شده، قرار داده می‌شود.
دلایل مهمی که به تاندون دست آسیب وارد می‌شود
دلایل متفاوتی وجود دارد که منجر به پارگی و جراحت دست می‌شود، در ادامه همه موارد را برای شما توضیح خواهیم داد:
بریدگی دست
ممکن است کف یا روی دست به‌دلیل بریدگی که در سطح آن ایجاد می‌شود، منجر به پارگی تاندون شود.
مصدومیت‌های ورزشی
تاندون اکستانسور می‌تواند به‌دلایل مختلفی مانند هنگام گرفتن توپ، دچار پارگی شود. همچنین تاندون‌های فلکسور می‌تواند هنگام گرفتن پیراهن حریف در طی بازی منجر به آسیب‌دیدگی شود.
علاوه بر این ممکن است، تاندون دست در هنگام صخره‌نوردی نیز به‌علت سانحه‌های احتمالی، امکان پارگی آن وجود داشته باشد.
گاز گرفتن
گاهی اوقات امکان دارد به‌علت گاز گرفتن دست توسط حیوانات آسیب جدی به تاندون‌ها وارد شود. در واقع هنگامی که دندانی برنده بر این قسمت از دست قرار بگیرد، می‌تواند خطرات جدی مانند پارگی تاندون را به‌همراه داشته باشد.
اتفاقات احتمالی
چکش زدن به دست هنگام انجام برخی از تعمیرات یا تصادف در رانندگی می‌تواند تاندون دست را به‌راحتی پاره کند.
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید باعث التهاب تاندون‌های دست می‌شود، در مواردی که شدیدتر شود، منجر به پارگی تاندون‌ها خواهد شد.
نحوه ترمیم تاندون آسیب‌دیده
بسته به آسیب وارد شده درمان و ترمیم‌های متفاوتی برای دست انجام می‌شود، گاهی ممکن است پزشک فوق تخصص شانه و دست صلاح بداند که هرچه سریعتر آسیب وارد شده با استفاده از جراحی ترمیم و درمان شود.
ابتدا برای ترمیم یا جراحی این بخش آسیب‌دیده، مچ دست، دست و انگشتان را برش می‌زنند تا بتوانند تاندون را پیدا کرده و سپس به‌یکدیگر متصل کنند. معمولا رسیدن به تاندون‌های اکستانسور و ترمیم آن بسیار ساده‌تر است.
بسته به‌شدت آسیب وارد شده، این ترمیم می‌تواند در اورژانس به‌صورت سرپایی انجام شود. در واقع با استفاده از یک بی‌حسی موضعی، قسمت پاره شده را بی‌حس کرده و ترمیم را انجام می‌دهند.
ترمیم تاندون فلکسور بسیار پیچیده‌تر است، زیرا معمولا برای درمان و ترمیم این قسمت آسیب‌دیده ابتدا باید تحت بیهوشی قرار بگیرند تا جایی که تمامی بازو باید کاملا بی‌حس شود. این درمان باید توسط یک متخصص ارتوپد به‌صورت تخصصی انجام شود.
روند بهبودی پس از انجام جراحی و ترمیم تاندون
هر دو نوع تاندون که ترمیم می‌شود، نیاز به یک دوره طولانی ریکاوری دارد؛ چراکه تا زمانی که تاندون‌های به هم متصل شده به‌خوبی به یکدیگر پیوند نخورد، عملکرد خوبی نداشته و ضعیف هستند.
بسته به محل آسیب‌دیدگی، زمان نقاهت آن متفاوت است، اما به‌طور کلی مدت‌زمانی که برای روند بهبودی آن در نظر گرفته شده، 3 ماه است تا به روند قبلی بازگردد. جهت مراقبت پس از درمان باید به نکاتی توجه داشته باشید، به‌عنوان مثال باید مدتی را با استفاده از آتل، دستان خود را ببندید.
همچنین نیاز خواهد بود تا مدتی از اسپلینت بر دور دستان خود استفاده کنید. همچنین تحت نظر پزشک متخصص ارتوپد و با مشورت او تمریناتی را با دستان خود انجام دهید تا باعث بهبود عملکرد دست‌های شما شود.
اگر قصد انجام فعالیت‌های سبک مانند انجام کارهای روزمره را داشته باشید، می‌توانید پس از 6 الی 8 هفته به آرامی کارهای خود را با دستانتان آغاز کنید. برای انجام فعالیت‌های سنگین مانند انجام تمرینات ورزشی، می‌بایست به‌مدت 12 الی 10 هفته به دستان خود استراحت دهید.
در اغلب مواقع پزشک لازم می‌داند برای بهبود روند حرکت دادن دست و بازگشت کامل دامنه حرکات چندین تمرینات فیزیوتراپی را انجام دهد.
عواملی که مانع انجام عمل جراحی می‌شود
همیشه نمی‌توان شرایط را برای عمل جراحی فراهم کرد، گاهی وجود برخی از بیماری‌ها، انجام عمل جراحی را توسط پزشک بسیار سخت می‌کند، از موارد خطرناکی که ممکن است مانع نتیجه رضایت‌بخش انجام جراحی شود شامل موارد زیر است:
- دیابت
- مشکل در گردش خون
- اعتیاد به مواد مخدر
- سیگار کشیدن
- مشکلات قلبی
- مشکلات عصبی
قبل از هرگونه اقدامی، می‌بایست تمامی شرایط خود را به پزشک بازگو کنید تا بهترین درمان برای شما در نظر گرفته شود.
پس از ترمیم تاندون اکستانسور انتظار می‌رود که حرکات انگشتان به‌خوبی بازگردد. ترمیم تاندون آسیب‌دیده فلکسور بسیار جدی‌تر است؛ چراکه آنها تحت فشار بیشتری دچار چنین آسیبی شده است.
گاهی امکان دارد پس از ترمیم تاندون فلکسور حرکات انگشتان به‌طور کامل مانند گذشته برنگردد که در آن مواقع ممکن است درمان‌های بیشتری بنا به صلاحدید پزشک متخصص برای بیمار انجام شود.