درد انگشتان دست می‌تواند ضربان دار، از نوع گرفتگی عضلات و یا همراه با درد باشد، این مشکل می‌تواند در هر کدام از انگشتان دست از جمله انگشت شست بروز پیدا کند. این عارضه معمولا ناشی از تصادف و یا دیگر مشکلات پزشکی است. در این مقاله به بررسی علت درد انگشتان دست می‌پردازیم.
در مقاله «نگاهی اجمالی به 14 علت درد انگشتان دست» می‌خوانیم:
در بیش‌تر موارد درد انگشتان عارضه‌ای جدی نیست و خود به خود برطرف خواهد شد. ولی با این همه اگر فرد بدون علت و به صورت غیر منتظره به این مشکل مبتلا شود، این عارضه‌ی دردناک می‌تواند نشانه‌ای از دیگر عارضه‌ها و مشکلات پزشکی فرد باشد.
اگر به صورت غیر منتظره و یکباره دردی در ناحیه‌ی انگشتان دست خود احساس کردید، لازم است که با پزشک خود مشورت کنید.
علت درد انگشتان دست
1-جراحات دست
جراحت و آسیب دست یکی از شایع‌ترین و بیش‌ترین دلایل درد انگشتان دست است. آسیب‌های دست می‌تواند باعث ایجاد بریدگی‌های عمیق در انگشتان، احساس سوزش، شکستگی استخوان انگشتان دست و یا حتی آسیب بافتی و ماهیچه‌ای انگشتان شود.
آسیب‌های دست معمول که باعث این درد می‌شوند عبارتند از:
- شکستگی انگشت: این مشکل معمولاً در هنگام حمل وسایل سنگین و یا در زمان انجام فعالیت‌های ورزشی رخ می‌دهد.
- بریدگی‌ها
- شکستگی ناخن‌های انگشتان دست
2-شرایط پزشکی
دیگر عارضه‌های پزشکی که عصب‌ها، ماهیچه‌ها و یا استخوان‌ها را درگیر می‌کنند هم می‌توانند باعث درد انگشتان شوند.
برای مثال در بیماری آرتروز (osteoarthritis (OA)) که یک بیماری تخریبی پیش‌رونده در غضروف مفاصل است، به علت تخریب غضروف‌ها، استخوان‌ها به هم ساییده شده و باعث ایجاد درد می‌شوند. آرتروز در دست می‌تواند مفصل پایه‌ی انگشت شست، مفاصل میانی انگشتان و یا حتی نزدیکی ناخن انگشتان را درگیر کند.
دیگر مشکلات پزشکی که باعث درد در انگشتان دست می‌شوند، عبارتند از:
3-روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی (rheumatoid arthritis به اختصار (RA)) یک بیماری خود ایمنی است که باعث ایجاد درد در مفاصل و در نهایت آسیب کل بدن می‌شود. آسیب مفصلی ناشی از این بیماری معمولاً در دو سمت بدن اتفاق می‌افتد و این یکی از راه‌هایی است که پزشک می‌تواند آن را تشخیص دهد.
4-پوکی استخوان
پوکی استخوان (osteoporosis) عارضه‌ای است که در آن استخوان‌ها درگیر می‌شوند، در داخل استخوان‌ها به صورت طبیعی فضاهایی خالی وجود دارد، در این بیماری اندازه‌ی این فضاها افزایش پیدا می‌کند و در نهایت استخوان حجم و قدرت خود را از دست می‌دهد
5-دیستروفی ماهیچه‌ای دوشن
دیستروفی ماهیچه‌ای (muscular dystrophy) به گروهی از بیماری‌های ارثی اطلاق می‌شود که به مرور زمان باعث ضعیف شدن و یا آسیب ماهیچه‌ای می‌شوند. این ضعف در نتیجه‌ی نبود پروتئینی مخصوص به نام دیستروفین (dystrophin) رخ می‌دهد، در واقع بدن برای عملکرد درست و کامل ماهیچه‌ها به این پروتئین نیاز دارد.
6-اِم‌اِس یا تصلب بافت چندگانه
اِم‌اِس یا تصلب بافت چندگانه (multiple sclerosis) یک بیماری مزمن است که سیستم عصبی مرکزی را درگیر می‌کند. در این بیماری سیستم ایمنی بدن به بافت محافظ اطراف رشته‌های نورون موسوم به میلین (myelin) حمله کرده و آن را از بین می‌برد و در نهایت مغز به سختی می‌تواند سیگنال‌های هدایتی و حرکتی خود را به سراسر بدن ارسال کند.
7-سندروم تونل کارپال
در سندروم تونل کارپال (carpal tunnel syndrome) به عصب مدیان (median nerve) که از وسط دست می‌گذرد فشار بیش از حد اعمال شده و این عصب تا حدود زیادی فشرده می‌شود. این عصب مسئول ایجاد حس در انگشت شست، انگشت وسط و بخشی از انگشت حلقه است.
این عصب هم‌چنین ماهیچه‌ای که به انگشت شست متصل می‌شود را به حرکت وا می‌دارد. تورم داخلی مچ دست عامل فشار به عصب در سندروم تونل کارپال بوده و باعث بی حسی، ضعف و هم چنین مور مور شدن انگشت شست دست می‌شود.
8-اﺳﮑﻠﺮوز ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ
اﺳﮑﻠﺮوز ﺳﯿﺴﺘﻤﯿﮏ (systemic sclerosis) یک نوع بیماری خود ایمنی نادر است که در آن بافت و ظاهر پوست در نتیجه‌ی تولید بیش از حد کلاژن تغییر می‌کند. این عارضه علاوه بر پوست، رگ‌های خونی، ماهیچه‌ها، قلب، سیستم گوارش، ریه‌ها و کلیه‌ها را هم درگیر می‌کند
9-سندرم رینو
سندرم رینود (Raynaud’s phenomenon) یک نوع اختلال اولیه دستگاه گردش خون است که در آن جریان خون به سمت انگشتان دست و پا، گوش و بینی تا حد زیادی کاهش پیدا می‌کند. آب و هوای سرد و یا استرس هیجانی می‌تواند این سندروم را تحریک کند.
10-کورک
کورک (boils) عفونت‌های باکتری فولیکول‌های مو است که بافت‌های اطراف را هم درگیر می‌کند. زمانی که فولیکول مو عفونت می‌کند، ظاهری متورم و قرمز رنگ بر روی پوست پیدا می‌کند. کورک‌ها معمولاً در صورت، گردن، ران و باسن ایجاد می‌شوند.
11-گرهک
گرهک‌ها (nodules) نتیجه‌ی رشد غیر معمول بافتی هستند که معمولا در بافت‌های عمقی‌تر پوست و یا حتی اندام‌های داخلی هم‌چون تیرویید رشد می‌کنند. درصد بالایی از گرهک‌ها خوش خیم هستند.
12-کیست‌ها
کیست‌ها (cyst) کیسه‌هایی با غشای مجزا بوده که درون آن‌ها مایعات، هوا و دیگر مواد وجود دارد و حتی تقسیم سلولی هم در آن اتفاق می‌افتد. کیست در هر جایی از بدن یا زیر پوست رشد می‌کند.
13-تومورها
تومورها (tumors) از تجمع سلول‌های غیر طبیعی به وجود می آیند. در تومورها پروسه‌ی طبیعی جایگزینی سلول‌های نو با سلول‌های پیر بر هم زده می‌شود. سلول‌های تشکیل دهنده‌ی تومور بدون اینکه بدن به آن‌ها نیازی داشته باشد، بزرگ شده و برخلاف سلول‌های پیر عادی هرگز از بین نمی‌روند.
14- گیر افتادگی عصب
گیر افتادگی عصب یا Pinched Nerve در بازو، مچ و یا دست هم می‌تواند عاملی برای درد انگشتان دست باشد.
شناخت انواع درد انگشتان دست
درد در ناحیه‌ی انگشتان دست می‌تواند توام با بی حسی و یا درد زیاد باشد، یا اینکه این عارضه می‌تواند دردی شدید و توام با احساس گرفتگی عضلات باشد. این درد می‌تواند به صورت ناگهانی آغاز شده و سپس از بین برود و یا اینکه توام با تورم باشد.
درد همراه با تورم
شکستگی انگشت همراه با تورم، درد شدید و تغییر رنگ پوست به رنگ‌های آبی و بنفش است. در برخی از موارد استخوان جدا شده و حتی ممکن است از پوست بیرون بزند.
درد در هنگام حرکت و درد ضربان دار
سندروم تونل کارپال و دیگر عارضه‌های پزشکی که عصب و عضله‌ی دست و بازو را درگیر می‌کنند، باعث ایجاد این مشکلات می‌شوند:
- درد ضربان دار در دست و انگشتان
- درد در هنگام حرکت انگشتان و یا چرخاندن مچ دست
- دشواری در هنگام نوشتن و یا تایپ کردن
- لرزش دست
درد شدید در انگشتان دست به علت قطع انگشت
در زمان قطع انگشت، استخوان انگشت یا شست از مفصل خود جدا می‌شود. در این زمان فرد درد بسیار شدید و زیادی را احساس خواهد کرد.
درد در ناحیه‌ی جراحت دیده
بریدگی روی انگشت می‌تواند دردناک باشد. بسته به اینکه بریدگی تا چه اندازه عمیق باشد شدت درد متفاوت بوده و گاهی در اطراف ناحیه‌ی بریدگی هم قرمز رنگ خواهد شد.
درد همراه با رشد کورک یا گرهک
اگر کورک و یا گرهک روی دست رشد کند به همراه درد انگشتان دست احتمالاً این عارضه‌ها هم دیده می‌شوند:
- توده‌های آبدار
- مناطق خشک و سخت بر روی پوست
- توده‌های متحرک در زیر سطح پوست
- توده‌ای که در هنگام لمس کردن دردناک می‌شود
تشخیص درد انگشتان دست
اگر انگشت دست دچار بریدگی شده باشد و یا توده‌ای بر روی آن رشد کرده باشد، پزشک با بررسی ساختار فیزیکی انگشت دست می‌تواند به راحتی عارضه را تشخیص دهد. اگر انگشتان دست دردناک شوند و هیچ نشانه‌‌ی مشخصی وجود نداشته باشد، برای تشخیص بهتر علت درد نیاز به اطلاعات بیش‌تری خواهد بود.
زمانی که فرد به پزشک مراجعه می‌کند، پزشک از او در مورد سابقه‌ی پزشکی، داروهایی که مصرف می‌کند و حتی سابقه‌ی شغلی سوال می‌پرسد. دانستن پاسخ این سوالات به پزشک کمک می‌کند تا آزمایش‌های لازم برای تشخیص درست مشکل را انجام دهد.
آزمایش‌های معمولی که برای تشخیص این عارضه انجام می‌شود، شامل آزمایش خون و تصویربرداری اشعه ایکس هستند.
آزمایش تصویربرداری اشعه ایکس یا رادیولوژی قادر است هرگونه شکستگی و یا هرگونه افزایش حجم غیر عادی در انگشتان دست و یا وجود توده را نشان دهد. اگر آزمایش تصویر برداری اشعه ایکس قادر به تشخیص مشکل نباشد، پزشک از دیگر روش‌های تصویربرداری و یا آزمایش‌های عصب و عضله استفاده می‌کند. تست عصب و عضله به پزشک کمک می‌کند تا آسیب‌های وارد شده به عصب را شناسایی کند.
درمان درد انگشتان دست
درد اگر به دلیل بریدگی، خراشیدگی و یا سوختگی باشد، با توجه به نوع و شدت آسیب ممکن است نیاز به داروهای آنتی بیوتیک موضعی و خوراکی و پانسمان باشد.
در موارد خفیف و سطحی معمولاً بدون اینکه نیاز به درمان خاصی باشد، برطرف خواهد شد. تنها کاری که می‌شود در این مرحله انجام داد، این است که به منطقه‌ی مورد نظر زمان بدهیم تا بهبود یابد. اگر درد برای فرد ناخوشایند باشد، فرد می‌تواند از داروهای مسکنی که بدون نیاز به نسخه امکان دسترسی به آن‌ها وجود دارد، استفاده کند.
در صورت احتمال بیماری های روماتیسمی،آزمایش های دقیق و درمان متناسب با آن نیاز است.