دررفتگی آرنج زمانی رخ می‌دهد که استخوان ساعد (استخوان‌های رادیوس یا اولنا) از محل خود نسبت به استخوان‌های بالایی بازو (هیومروس) خارج می‌شود. مفصل آرنج که در محل اتصال این سه استخوان تشکیل می‌شود ممکن است از محل خود جابجا شده یا از مفصل خارج شود.
آناتومی آرنج
مفصل
مفصل آرنج از سه مفصل تشکیل شده است:
- رادیوهیومرال: کاپیتلیوم استخوان هیومروس با سر رادیال
- اولنامرال: تورکلیای استخوان هیومروس با شکاف تروکلیر (با اولکرانون جدا و کورونوئید فاست های آرتیکولار)
- رادیواولنار: سر رادیال با شکاف رادیال در اولنا (پروگزیمال مفصل رادیوکولار)
رباط‌ها
- رباط کولوترال داخلی (اولنار)
- رباط کولوترال جانبی (رادیال)
- رباط کورد اریب
- ضخامت ناپایدار ماهیچه ساپیناتور و عملکرد ناکافی
- از توبروزیته اولنا به دیستال و به توبروزیته رادیال حرکت می‌کند
- رباط کوآدرات (از دنیوس)
- ضخیم شدن قسمت تحتانی کپسول مفصل
از پایین‌تر از ناچ رادیال استخوان اولنا شروع شده و در سطح میانی گردن رادیال قرار می‌گیرد
کپسول مفصل
کپسول مفصل دو لایه دارد؛ لایه سطحی و لایه عمقی که از طرف پروگزیمال به استخوان رادیال، کورونوئید و حفره اولکرانون وصل شده است. و از طرف دیستال به رباط آنولار استخوان رادیوس و کورونوئید استخوان اولنا متصل است.
علل دررفتگی آرنج
علت عمده دررفتگی آرنج، زمین خوردن با دست باز است. البته آسیب‌هایی مانند تصادفات رانندگی نیز می‌تواند باعث دررفتگی آرنج شود.
مکانیزم
اغلب دررفتگی‌های آرنج بسته و خلفی هستند (برخی مواقع پسترولترال یا پسترومدیال هستند) البته دررفتگی‌های قدامی، جانبی، لترال و واگرا نیز به ندرت اتفاق می‌افتند. دررفتگی خلفی معمولاً پس از زمین خوردن با دست باز و همچنین به دلیل کشش زیاد (هایپر اکستنشن) یا مکانیزم چرخشی پسترولترال اتفاق می‌افتد.
علائم دررفتگی آرنج
سه عصب آر آرنج عبور می‌کند. هر عصب سهمی در قدرت و احساس آرنج دارد.
- اولین بررسی برای توانایی و قدرت با خم کردن مچ دست رو به بالا انجام می‌شود، تا جایی که شما بگویید “نکن” (عملکرد عصب رادیال)
- سپس انگشتان خود را از هم دور کنید (عملکرد عصب اولنار)
- سپس سعی کنید با انگشت شست خود انگشت کوچک را لمس کنید (عملکرد عصب میانی)
اگر شما با هر کدام از آزمایش‌های فوق مشکل داشتید، اگر نتوانستید آرنج خود را حرکت دهید، اگر درد شدید احساس کردید، اگر نتوانستید دست خود را احساس کنید یا اگر در مچ دست خود نبض نداشتید بلادرنگ به پزشک مراجعه کنید.
آزمایش‌ها و معاینات
علاوه بر معاینه دررفتگی فعلی، برخی جنبه‌های دیگر باید مشخص شده و در مورد آنها اظهار نظر شود.
- جهت و سمت دررفتگی
- خلفی، پسترولترال، پسترومدیال، جانبی، میانی یا واگرا
- شکستگی‌های مرتبط
- اغلب سر رادیال و کورونوئید
- شکستگی‌های دیگر عبارتند از: کندیل لترال، کاپیتلیوم، اولکرانون
- در صورت وجود نگرانی‌های بالینی ممکن است مچ دست و شانه نیاز به عکس برداری داشته باشد
درمان دررفتگی آرنج و خود مراقبتی در منزل
- دررفتگی آرنج یک آسیب‌دیدگی جدی است که به مراقبت‌های پزشکی نیاز دارد. در منزل روی آرنج یخ بگذارید. با این کار به کاهش درد و تورم کمک می‌کنید اما مهم‌ترین کاری که باید انجام دهید این است که به دکتر وریانی مراجعه کنید.
- بهتر است که آسیب‌دیدگی به وسیله دکتر وریانی مورد ارزیابی قرار گیرد اما در منزل می‌توانید با انجام برخی تست‌ها متوجه شوید که آیا عروق و عصب‌های دست سالم هستند یا خیر.
- برای بررسی عروق، شست خود را روی ابتدای مچ دست قرار دهید. شما باید نبض خود را احساس کنید. بالای انگشتان خود را فشار دهید، این قسمت از انگشتان باید سفید شوند و سپس ظرف مدت ۳ ثانیه به حالت اولیه خود بازگردند. اگر نتیجه هر یک از این آزمایش‌ها غیرطبیعی بود بلادرنگ به پزشک مراجعه کنید.
احساس خود را در تمام قسمت‌های دست و بازو بررسی کنید. اگر متوجه هرگونه بیحسی شدید بلافاصله به دکتر وریانی مراجعه کنید
درمان‌های پزشکی
جا انداختن آرنج
دکتر وریانی آرنج شما را با پایین کشیدن مچ دست و اهرم کردن آرنج جا می‌اندازد. این کار بسیار دردناک است بنابراین قبل از جا انداختن آرنج داروهای مسکن قوی به شما داده می‌شود.
جا انداختن بسته
اصلاح دررفتگی جانبی یا میانی با کشش طولی و خم کردن انجام می‌شود.
- روش پروین: بیمار طاق باز می‌خوابد به طوری که قسم بالایی بدن به طور کامل از تخت آویزان باشد، مچ دست برای چند دقیقه به سمت پایین کشیده می‌شود . اوکرانون به صورت دیستال می‌لغزد و بازو به آرامی بلند می‌شود. (روش ۱)
- روش ماین و گوگلی: ساعد ا ز تخت آویزان می‌شود، مچ دست به آرامی به سمت پایین کشیده می‌شود، اولکرانون با دست مخالف در محل خود قرار می‌گیرد. (روش ۲)
اسپلینت
پس از این که آرنج شما جا انداخته شد، دکتر وریانی از آن به وسیله اشعه ایکس عکس برداری می‌کند و سپس با استفاده از اسپلینت آرنج شما را به صورت خم نگه می‌دارد. اسپیلینت یک L”” پشت آرنج شما می‌سازد. این اسپلینت از گچ یا فایبر گلاس ساخته شده است. هدف از استفاده از آن جلوگیری از حرکت دست از ناحیه آرنج است. معمولاً دست شما در یک اسلینگ قرار داده می‌شود تا شما راحت‌تر بتوانید اسپلینت را نگه دارید.
درمان‌های جراحی
درصد زیادی از دررفتگی‌های آرنج به عمل جراحی نیاز ندارند. به هر حال درصد کمی از موارد برای کمک به جا افتادن آرنج و ترمیم رباط‌های آسیب‌دیده به عمل جراحی نیاز دارند.
درمان‌های جراحی عبارتند از:
- جا انداختن بسته: جا انداختن بسته روش درمانی مبتنی بر جراحی است که برای اصلاح مفصل آرنج و جا انداختن آن بدون ایجاد شکاف انجام می‌شود. این فرایند می‌تواند تحت بیهوشی عمومی، بیهوشی ستون فقرات یا از طریق مصرف آرام‌بخش با شل کننده عضلات انجام شود.
- جا انداختن باز و ترمیم داخلی: جا انداختن باز یک عمل جراحی برای جا انداختن استخوان شکسته و قرار دادن آن در محل درست خودش است. سخت‌افزارهای جراحی (مانند پلیت ها، پیچ‌ها و میله‌ها) برای ثابت کردن استخوان شکسته در زیر پوست مورد استفاده قرار می‌گیرند. این عمل فقط در مواردی که استخوان شکسته باشد انجام می‌شود.
توان‌بخشی
بیماران پس از تکمیل فرایند بهبودی باید در برنامه‌های توان‌بخشی برای بازیابی قدرت و دامنه حرکات آرنج شرکت کنند. تمرینات تقویتی باید پس از بهبودی آغاز شوند. آرنج ممکن است پس از بازگشت به ورزش باندپیچی شود.
پیشگیری
روی دستان باز زمین نخورید. از موقعیت‌هایی که ممکن است در آنها زمین بخورید مانند( راه رفتن در شب یا راه رفتن روی سطوح لغزنده) دوری کنید.