تاریخچه اتوکلاو

ضدعفونی کننده ها حیاتی ترین بخش ابزارهای بازفرآوری و استریل کردن محصولات مورد استفاده در صنعت مراقبت های بهداشتی را انجام می دهند.اتوکلاوها ضدعفونی کننده هایی هستند که از بخار به عنوان ضدعفونی کننده استفاده می کنند و اولین بار توسط چارلز چمبرلند در سال 1879 اختراع شدند که برای استریل کردن ابزار پزشکی در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و مطب‌های پزشکان و دندان‌پزشکان استفاده می‌شوند.اتوکلاو ماشینی است که برای انجام فرآیندهای صنعتی و علمی که نیاز به دما و فشار بالا نسبت به فشار ویا دمای محیط دارند استفاده می شود.اتوکلاوها قبل از عمل های جراحی برای انجام استریلیزاسیون و در صنایع شیمیایی برای خشک کردن پوشش ها و ولکانیزه کردن لاستیک و سنتز هیدروترمال استفاده می شوند. اتوکلاوهای صنعتی در کاربردهای صنعتی به ویژه در ساخت کامپوزیت ها استفاده می شود. بسیاری از اتوکلاوها برای استریل کردن تجهیزات و لوازم با قرار دادن آنها در معرض بخار اشباع تحت فشار در دمای 121 درجه سانتیگراد (250 درجه فارنهایت) برای حدود 30 تا 60 دقیقه با فشار 15 psi (103 کیلو پاسکال یا 1.02 اتمسفر) بسته به اندازه بار و محتویات.

تعدادی روش وجود دارد که به صورت تجاری یا در صنعت پزشکی برای استریل کردن استفاده می شود که رایج ترین آنها Steam است. روش‌های دیگر عبارتند از گاز پراکسید هیدروژن، پلاسما، گاز اتیلن اکسید، اسید پراستیک، حرارت خشک، بخار شیمیایی که برای کاربردهای مختلف، بسته به چگالی محصول یا ماده استریل‌شده استفاده می‌شود.

مزایای استفاده از اتوکلاو

از مزایای استفاده از مرکز استریلیزاسیون میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

مراکز  استریل کردن به بهبود گردش کار، کارایی و بهره‌وری کارکنان شما کمک می‌کنند.هدف نهایی آنها آسان‌تر کردن پردازش مجدد ابزار کاملاً استریل با اثبات قابل تأیید میباشد. یک مرکز استریلیزاسیون کل فرآیند "تمیز تا استریل" را با تمام محصولات ضروری از جمله تجهیزات و ابزارهای مورد نیاز در مراحل مختلف در دسترس نگه می‌دارد. 
مراکز استریل سازی از چپ به راست جریان دارند: ابزارهای کثیف و زباله های خطرناک زیستی در سمت چپ، تمیز کردن ابزار در مرکز، و محل استریل کردن ابزار و ذخیره سازی در سمت راست قرار دارند.
برخی از مراکز استریلیزاسیون از رنگ ها برای کارکنان استفاده میکنند.تا تشخیص دهند ابزار در کجای فرآیند استریل‌سازی قرار دارند:
 قرمز در ابتدای کار است (قرمز = خطرناک). رنگ زرد در وسط است (زرد=احتیاط) و سبز در سمت راست (سبز=GO!) موارد موجود در قسمت سبز،ابزارهای استریل هستند که آماده استفاده برای بیماران شما هستند.مزیت این کار این است که کارکنان شما می توانند به راحتی ببینند که کدام ابزار در فرآیند تمیز کردن استریل قرار دارند.
یکی دیگر از مزایای مراکز استریلیزاسیون این است که تمام تجهیزات لازم در هر بخش در یک مکان وجود دارد. سینی های تمیز کردن و خیساندن، محلول های تمیز کننده آنزیمی، برس ها، مواد شوینده-ضدعفونی کننده ابزار و مواد شستشو، پاک کننده های اولتراسونیک، دستگاه های تقطیر آب، بسته های استریلیزاسیون، کیسه ها، نوار نشانگر. لوله کشی، مانیتورینگ بیولوژیکی، اتوکلاو و نگهداری ابزار استریل شده. ایجاد یک جریان فضای کاری مرکزی از «پاک به استریل» بهترین شیوه‌ها، انطباق، برچسب‌گذاری شناسه استریل سازی و ضبط را تشویق می‌کند.

اجزای اصلی اتوکلاو

چمبر: محفظه یا همان اتاقک که محل قرار دادن ابزار ها برای عمل استریل است. این اتاقک در زمان استریلیزاسیون با بخار پر می‌شود.

مخزن اب اصلی: منبع تامین آب اتوکلاو که بایستی با آب مقطر پر شود.(عدم استفاده از آب مقطر باعث ایجاد رسوب در دستگاه می‌شود)

مخزن آب مصرف شده: در پایان سیکل کاری اتوکلاو بخار داخل چمبر مجددا به آب تبدیل شده و داخل این مخزن ریخته می‌شود.

کندانسور: یک میله فنری و مارپیچ است که بخارات با عبور از آن به مایع تبدیل شده، و به داخل مخزنِ آبِ مصرف شده میریزند.

شیر یا سوپاپ اطمینان: جهت ایمنی محفظه چمبر استفاده شده و در صورتی که فشار چمبر از حد مجاز بالا رود سوپاپ عمل میکند و فشار تخلیه می‌شود.

برد الکترونیکی:کلیه عملیات پردازش و کنترل در این قسمت انجام شده که معمولا از میکروکنترلر استفاده میشود. فیلتر آب: در مسیر ورودی آب به چمبر یا مولد بخار قرار دارد تا تمامی ناخالصی های آب را بگیرد.

سنسور دما: این سنسور معمولا در چمبر و بویلر قرار میگیرد و جهت خواندن دما وارسال آن به برد کنترلی جهت کنترل دما بکار میرود.

سنسور فشار: فشار داخل چمبر را خوانده و به برد کنترلی ارسال میکند.

ترموستات ایمنی: در مسیر ورودی برق اتوکلاو قرار میگیرد و در صورتی که دما بیش از حد مشخص بالاتر رود جریان برق را قطع میکند.

پمپ وکیوم: این پمپ در اتوکلاو کلاس B ،باعث تخلیه هوای داخل چمبر و ایجاد فشار منفی می‌شود.

فن (FAN):برای خنک کاری سیستم داخلی اتوکلاو استفاده می‌شود.

صفحه نمایش: جهت نمایش دما، فشار، انتخاب نوع سیکل، آلارم ها و…

هولدر و سینی: در داخل چمبر قرار داده میشوند و ابزار استریل را بر روی آنها میچینند.

فیلتر باکتریولوژیک:این فیلتر برای تسریع در فرآیند خشک کردن، هوا را به داخل سیستم میفرستد تا باعث خشک شدن ابزار استریل گردد.

میکروسوئیچ درب: جهت اطمینان از قفل شدن درب اتوکلاو بطوری که تا عمل نکردن میکروسویچ سیکل شروع نمی‌شود.

پرینتر: در بعضی از اتوکلاوها جهت ارایه گزارش از سیکل انجام نصب می‌شود.

کانکتورهای ورود و خروج آب: برای پر کردن مخزن آب اصلی و تخلیه مخزن آب مصرف شده استفاده می‌شود

دستگاه اتوکلاو