دردی که در قسمت پایین کمر ایجاد می‌شود کمر درد نام دارد. کمر درد به علت بیماری در ساختمانهایی که در کمر قرار گرفتند ایجاد می شود که شامل دیسک بین مهره‌ای، لیگامانهای که استخوانهای ستون مهره ها را به هم می چسبانند ، مفاصلی که ستون مهره ها را بهم وصل می کند نیرو اسپاسم عضلات کمر باشد. 
کمردرد دلیل شایع مراجعه به پزشک است.

طبق اعلام موسسه ملی اختلالات عصبی و سکته مغزی (NINDS) ، کمر درد شایعترین علت ناتوانی ناشی از شغل است. حداقل 80 درصد مردم در طول زندگی خود کمر درد را تجربه می کنند.
کمر درد یکی از شایع ترین دلایلی است که افراد به پزشک مراجعه می‌کنند و یکی از علل مهم غیبت از محل کار و مرخصی استعلاجی در جوامع می باشد ، خوشبختانه کمر درد قابل پیشگیری است. 
کمر انسان ساختمان پیچیده ای است که از ماهیچه‌ها ، تاندون‌ها ، دیسک ها و استخوان ها تشکیل شده است و کمر انسان محلی است که اعصاب کمری در آن قرار گرفته اند این اعصاب از نخاع خارج شده و به داخل اندام های تحتانی می روند. کمر ما از ۵ مهره درست شده است و در بین مهره ها ساختمان های غضروفی به نام دیسک کمری قرار گرفته اند. به علت همین مهره هاست که ما می‌توانیم به جلو و عقب و چپ و راست حرکت کنیم.

ریسک فاکتورهای کمر درد عبارتند از کشیدن سیگار چاقی افزایش وزن افزایش سن کارهایی که نشستنی و بدون فعالیت هستند و یا برعکس کارهایی که مستلزم فعالیت بدنی شدید هستند و بالاخره مسائل روحی از قبیل اضطراب استرس و افسردگی.

انواع کمر درد

.کمر درد از لحاظ مدت زمان شروع می تواند به چندین صورت شکل بگیرد

.حاد باشد یعنی کمردردهایی که کمتر ۶ هفته طول می کشند و در عرض یک و نیم ماه معمولاً بهبود پیدا می‌کند

 .کمر درد هایی که بین یک و نیم تا سه ماه پس شروع علائم دیده می شود که کمر دردهای تحت حاد نامیده می‌شود 

کمر دردهای مزمن که کمر درد هایی هستند که بعد از سه ماه درمان هنوز بیمار خوب نشده است و کمردرد هنوز ادامه دارد.

هرچه کمردرد زمان بیشتری طول بکشد تا خوب شود نشانه بیماری های بدتری می باشد

:از لحاظ خصوصیات بالینی کمردرد ها سه دسته تقسیم می شوند

۱- کمر دردهای مکانیکی یعنی کمردرد هایی که با استراحت بهتر می شوند و با حرکت بدتر می شوند. مثلا هنگامی که بیمار حرکت می نشیند یا می‌ ایستد یا راه می رود بدتر می شود. این نوع درد ها به علت بیماریهایی که ریشه عصبی فشار می آورند ، مانند پارگی دیسک کمر ،تنگی کانال نخاعی، ناپایداری و حرکت غیر عادی مهره های کمر لیز خوردن مهره ها.
۲- دردهای التهابی یعنی دردهایی که صبح ها هنگام برخاستن بیمار از بستر ایجاد می شوند و هنگامی که بیمار کمی گرم می شود و حرکت می کند درد بیمار بهتر می شود. این نوع دردها معمولا در بیماری‌های التهابی دیده می شود مانند آرتریت روماتوئید ، اسپوندیلیت آنکیلوزان. 
۳- دردهایی که مخلوطی از اینها هستند مانند دردهای مربوط به تومورهای شکستگی ها پوکی استخوان.

درد کمر سمت چپ

درد هایی که در پایین کمر سمت چپ دیده می شوند ، معمولاً به علت پارگی دیسک در سمت چپ می باشد و در تنگی های کانال نخاعی نیز با اینکه تنگی کانال نخاعی نیز معمولاً سوراخ های بین مهره ای در دو طرف تنگ می شود اما علائم ممکن است در طرف چپ دیده شد.

درد پایین کمر سمت راست

درد هایی که در پایین کمر سمت راست دیده میشوند ، معمولاً به علت پارگی دیسک در سمت راست می باشد و در تنگی های کانال نخاعی نیز با اینکه تنگی کانال نخاعی نیز معمولاً سوراخ های بین مهره ای در دو طرف تنگ می شود اما علائم ممکن است در طرف راست درد کمر و سیاتیک ام علائم ممکن است در طرف راست دیده شود.

چه عواملی باعث ایجاد کمردرد در سمت راست پایین می شود؟

کشش آمدن لیگامان ها strain و پاره شدن لیگامان ها Sprain علت کشش آمدن لیگامان ها strain و پاره شدن لیگامان ها Sprain بوجود میاید. 
وقتی جسم سنگینی برداشته می‌شود که خارج از توان شخص باشد یا وضعیت بدنی شخص در حالت مناسبی نباشد می‌تواند باعث کشیده شدن لیگامان ها و یا اگر شدیدتر شود باعث پاره شدن لیگامان ها بشود. 
کش آمدن و پاره شدن لیگامان ها دلایل اصلی کمردرد حاد هستند.

علت کش آمدن و پاره شدن لیگامان شامل موارد زیر است :

۱ – بلند کردن اجسام سنگین با استفاده از تکنیک بالابردن نادرست.
۲ – پیچاندن یا حرکت بدن در شرایطی که بدن آمادگی ندارد و یا در وضعیت بدی قرار گرفته است.
۳ – کشش بیش از حد لیگامان ها حین ورزش به علت حرکات ناگهانی و سنگین
۴ – گرم نکردن بدن قبل از ورزش
۵ – سقوط از بلندی و زمین خوردن
۶ – کمر درد ناشی از کشیده شدن لیگامان ها و یا پاره شدن آنها که اصطلاحاً در زبان عامیانه رگ به رگ شدن نامیده می شود می تواند خفیف تا شدید باشد. 

علائم کش آمدن و پاره شدن لیگامان ها شامل موارد زیر باشد :

۱ – درد کمر ، سفتی یا حساسیت در قسمت تحتانی کمر : یعنی وقتی کمر بیمار را لمس می کنیم ، با فشار دادن عضلات ، بیمار احساس درد می کند . یا بیمار احساس یک توده ای در کمر می‌کند که ناشی از اسپاسم عضلانی است. 
۲ – محدود شدن دامنه حرکت کمر به علت درد: یعنی دیگر بیمار نمی تواند مثل قبل به جلو و عقب خم شود یا به طرفین بچرخد. ایستادن یا نشستن به حالت ایستاده دشوار است.کمر درد ممکن است به باسن تیر بکشد.اسپاسم عضلات در قسمت تحتانی کمر است و نوع درمان بستگی به علت و شدت علائم دارد.

روش های درمان درد کمر و گرفتگی های عضلانی :

فرد می تواند با استفاده از استراحت ، بسته های یخ و داروهای ضد درد مانند استامینوفن و ایبوپروفن درمان کند. برای مبتلایان به درد های شدیدتر ، پزشک ممکن است داروهای شل کننده عضلانی و کاهش دهنده درد قوی تر تجویز کند.

سایر گزینه های درمانی می توانند شامل موارد زیر باشند:

۱ – فیزیوتراپی
۲ – ماساژ ملایم
۳ – تمرینات کششی
۴ – تحریک عضلات الکتریکی
۵ – عمل جراحي

بیماری های زنان که باعث کمردرد می شوند : 

علل درد در قسمت پایین سمت راست یا چپ کمر در خانم ها شامل موارد زیر باشد:
۱- آندومتریوز:
آندومتریوز می تواند باعث درد کمر یا لگن شود. اندومتریوز شرایطی است که در آن ، بافت مشابه لایه رحم یا آندومتر در سایر قسمتهای بدن مانند تخمدانها ، لوله‌های فالوپی ، واژن و دهانه رحم رشد می کند. آندومتریوز می تواند باعث درد مزمن در قسمت تحتانی کمر و لگن شود. 

علائم دیگر آندومتریوز شامل موارد زیر می باشد:

۱ – گرفتگی و اسپاسم دردناک کمر و زیر دل در دوران قاعدگی که ممکن است با گذشت زمان بدتر شود.
۲ – درد حین یا بعد از مقاربت جنسی
۳ – درد هنگام مدفوع یا ادرار کردن 
۴ – خونریزی یا لکه بینی بین دوره های قاعدگی 
۵ – اسهال یا یبوست
۶ – نفخ
۷- حالت تهوع

گزینه های درمانی آندومتریوز شامل موارد زیر است :

۱ – دارو های کاهش دهنده درد
۲ –  دارو های کنترل هورمونی و ضد حاملگی 
۳ – آگونیست های هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH)

اقدامات جراحی برای از بین بردن بافت آندومتریوز

 فیبروم رحم :

فیبروم رحم رشد غیر سرطانی است که می تواند در دیواره رحم ایجاد شود. داشتن آنها خطر ابتلا به سرطان رحم را در فرد افزایش نمی دهد. فیبروم رحم می تواند در اندازه متفاوت باشد ، و ممکن است برخی افراد متوجه آن نشوند و پزشک هنگام معاینه لگن یا سونوگرافی آنها را تشخیص دهد. 

همه افراد مبتلا به فیبروم رحمی علامت ندارند اما در عده‌ای از افراد علامتهایی ایجاد می‌کند که شامل موارد زیر است :

۱ – درد پایین کمر
۲ – درد اندام تحتانی
۳ – درد یا فشار در ناحیه لگن
۴ – تکرر ادرار
۵ – یبوست
۶ – دوره های قاعدگی غیر معمول طولانی
۷- درد یا خونریزی شدید در دوره های قاعدگی 

افراد بدون علائم ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند.

گزینه های درمانی شامل موارد زیر است :

۱ – داروهای کاهش دهنده درد 
۲ – داروهای کنترل هورمونی و ضد حاملگی
۳ – آگونیست های GnRH یا گاهی آنتاگونیست های آن 

بیماری التهابی لگن

بیماری التهابی لگن (PID) نوعی عفونت است که به طور معمول در زمانی که یک بیماری مقاربتی مانند سوزاک یا کلامیدیا ، به رحم ، تخمدانها یا لوله های فالوپ گسترش می یابد رخ می دهد. شدت علائم PID می تواند متفاوت باشد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

۱ – درد در پایین شکم یا کمر
۲ – ترشحات واژن غیرمعمول یا ناخوشایند است
۳ –  درد حین یا بعد از مقاربت 
۴ – ادرار دردناک
۵ – تب و لرز
۶ -تهوع و استفراغ

افرادی که علائم PID دارند باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنند. خطر عفونت های لگنی ایجاد بافت اسکار یا جوشگاهی در لگن و خطر بروز مشکلات باروری و حاملگی خارج رحمی را افزایش است. بنابرین درمان سریع این بیماری می‌تواند در جلوگیری از مشکلات نازایی و حاملگی خارج رحمی موثر باشد. آنتی بیوتیک ها معمولاً می توانند عفونت باکتریایی ایجاد کننده PID را درمان کنند.

آنتی بیوتیک ها معمولاً می توانند عفونت باکتریایی ایجاد کننده PID را درمان کنند.

درد کمر در دوران بارداری

برخی از خانم ها در دوران بارداری درد کمر و لگن را تجربه می کنند. درد می تواند در یک یا هر دو طرف کمر یا لگن باشد.
این درد ممکن است در ناحیه تناسلی ( پرینه ) ، زیر شکم باشد یا به سمت ران ها انتشار پیدا کند. درد ممکن است هنگام پیاده روی ، ایستادن یا چرخیدن روی یک طرف بدتر شود.

نکات زیر ممکن است به کاهش درد لگن در دوران بارداری کمک کند :
انجام تمریناتی که کف لگن را تقویت می کند
۱ – کشش
۲ – حمام گرم
۳ – پوشیدن کفش های صاف و راحت
۴ – اجتناب از ایستادن طولانی مدت 
۵ – استراحت فراوان
زنان همچنین می توانند از بسته های یخ یا گرما استفاده کنند تا درد را تسکین دهد. استامینوفن معمولاً در دوران بارداری بی خطر است. با این وجود ، توصیه می شود قبل از مصرف هرگونه دارو ، قبل از مصرف با پزشک صحبت کنید.

علل خاص کمر درد در مردان

پیچ خوردگی بیضه می تواند باعث درد کمر در سمت راست یا چپ در مردان شود.

پیچ خوردگی بیضه

پیچ خوردگی بیضه هنگامی اتفاق می افتد که بیضه در داخل کیسه آن بچرخد و باعث پیچ خوردگی طناب اسپرمی می شود. پیچیده شدن طناب اسپرماتیک می تواند جریان خون به بیضه را کاهش یا کاملاً مسدود کند و می تواند صدمات جبران ناپذیری ایجاد کند.

علائم پیچ خوردگی بیضه می تواند شامل موارد زیر باشد :

درد شدید و ناگهانی در بیضه یا کشاله ران
دردی که به سمت راست یا چپ کمر کشیده می شود
تورم بیضه 
حالت تهوع
استفراغ
خون در مایع منی
پیچ خوردگی بیضه یک اورژانس پزشکی است.درمان شامل عمل جراحی برای رفع چرخش طناب اسپرمی و در صورت اختلال خونرسانی بیضه ، برداشتن بیضه است.

کمردرد در طرف چپ 

گاهی اوقات ، کمردرد فقط در یک طرف بدن احساس می شود. برخی از افراد درد مداوم را تجربه می کنند ، در حالی که برخی دیگر دردی دارند که می آید و می رود و همیشه نیست.نوع کمردرد در افراد مختلف متفاوت است. بسیاری از افراد درد شدید نیز و ناگهانی را تجربه می کنند ، در حالی که بعضی از افراد درد مبهمی را حس می کنند.

 چه عواملی باعث درد کمر در طرف چپ می شود؟ 

شایع ترین دلایل کمردرد در موارد زیر است :

۱ – آسیب بافت نرم عضلات یا رباط هایی که ستون فقرات را پشتیبانی می کنند. صدمه به ستون فقرات ، مانند دیسک یا مفاصل بین ستون فقرات که فاست FACET نامیده می شود.

۲ – بیماریهای اندام های داخلی مانند کلیه ها ، روده ها یا دستگاه تناسلی 

۳ – آسیب بافت نرم

۴ – هنگامی که عضلات در قسمت تحتانی کمر بیش از حد استفاده می شوند یا بیش از حد کشیده می شوند ، یا رباط ها ( لیگامان ها ) بیش از حد کشیده یا پاره می شوند ، التهاب ایجاد می شود. التهاب می تواند به اسپاسم عضلات منجر شود. خود اسپاسم عضلانی می تواند منجر به درد شود.

کمر درد در اثر آسیب ستون فقرات معمولاً ناشی از :

فتق یا پارگی یا بیماری دیسک کمر ، آرتروز و ساییدگی در مفاصل ستون فقرات که در اصطلاح پزشکی FACET نامیده می شود.

اختلال عملکرد در مفاصل لگن که در اصطلاح پزشکی مفاصل ساکروایلیاک نامیده می شوند. 

کمر درد در طرف چپ می تواند نشانه مشکل در اعضای داخل شکمی باشد مانند :

۱ – عفونت کلیه
۲ – سنگ کلیه
۳ – پانکراس
۴ – کولیت اولسراتیو
۵ – اختلالات زنان مانند اندومتریوز و فیبروم

کمر درد شما ممکن است ناشی از یک وضعیت جدی باشد. در صورت پیدایش علایم زیر

به پزشک مراجعه کنید :

۱ – ضعف در اندام تحتانی شما که در اصطلاح عموم مردم ضعف پا نامیده می شود. 
۲ – احساس گز گز ، مور مور ، احساس سوزن سوزن شدن در اندام های تحتانی
۳ – حالت تهوع
۴ – استفراغ
۵ – تنگی نفس
سرگیجه
گیجی
تب
لرز
درد یا سوزش هنگام ادرار کردن 
خون در ادرار
بی اختیاری ادرار و مدفوع یا بند آمدن ادرار 

روش های درمان کمر درد

۱ – استراحت : یک یا دو روز استراحت نمایید و از فعالیت های شدید خودداری کنید.
۲ – پس از استراحت ، از فعالیت ها یا موقعیت هایی که درد شما را تشدید می کند ، خودداری کنید یا به حداقل برسانید.
۳ – داروهای ضد درد التهاب مانند آسپرین (بایر) ، ایبوپروفن (Advil) و ناپروکسن (Aleve) می توانند به کاهش ناراحتی کمک کنند. البته داروها باید با نسخه پزشک مصرف شوند.
۴ – یخ / گرما درمانی : بسته های سرد می توانند تورم را کاهش دهند و گرما می تواند جریان خون را افزایش داده و اسپاسم عضلات را آرام کند.
سعی کنید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید ، پزشک ممکن است علاوه بر داروهای ضد التهاب موارد زیر تجویز کند:

۱- شل کننده های عضلانی: از داروهایی مانند باکلوفن ، متوکاربامول ، و کلروزوکسازون (Paraflex) معمولاً برای کاهش سفتی عضلات و اسپاسم استفاده می شود.
۲- داروهای مخدر مانند فنتانیل (Actiq ، Duragesic) و هیدروکودون (Vicodin ، Lortab) برای درمان کوتاه مدت درد شدید کمر تجویز می شود.در موارد شدید تزریق استروئید ( کورتون ) در فضای اپیدورال کمری ، نزدیک به ریشه عصب نخاعی انجام می شود .
۳- کمر بند
۴- فیزیوتراپی می تواند ، بهبودی سریع را فراهم کرده و باعث تسکین درد شود. 
۵ – طب سوزنی