دررفتگی کشکک زانو چیست؟

دررفتگی کشکک زانو زمانی رخ می‌دهد که کشکک از جای طبیعی خود یعنی شیار تروکلای استخوان ران خارج شود. کشکک زانو یک استخوان مثلثی شکل است که توسط تاندون‌ها در سر جای خود قرارگرفته و توسط رباطی در شیار انتهایی استخوان‌های ران و ساق پا ثابت‌شده است و درون این شیار حرکت می‌کند.

شیاری که استخوان کشکک درون آن قرارگرفته و در آن حرکت می‌کند، شیار پتلافمورال نام دارد. زمانی که استخوان کشکک زانو از درون این شیار بیرون بیاید، اصطلاحاً  گفته می شود دررفتگی کشکک زانو رخ‌ داده است.

دررفتگی کشکک زانو عمدتا به دنبال حوادث ورزشی و به دنبال چنین اتفاقاتی رخ میدهد:

وارد شدن ضربه بسیار شدید و مستقیم به زانو

در اثر وارد شدن ضربه بسیار شدید و مستقیم به‌زانو، کشکک زانو از جای خود خارج شود. این حالت ممکن است در حین انجام ورزش‌هایی مانند فوتبال و یا حتی در حین انجام کارهای روزمره رخ دهد.

 پیچ خوردگی در حین آسیب های ورزشی

در برخی مواقع شخص درحالی‌که کف پایش محکم روی زمین ثابت است، زانویش می‌چرخد. این حالت معمولاً در ورزش‌هایی رخ می‌دهد که در آن انجام حرکات سریع بسیار مهم است، مانند فوتبال، بسکتبال و اسکی.

همچنین طبق بررسی های بدست آمده احتمال دررفتگی کشکک زانو در افراد چاق و دارای اضافه وزن بیشتر است.

فردی که در معرض دررفتگی کشکک زانو قرار می گیرند عموما به چنین علائمی دچار می شود:

• درد شدید زانو در قسمت جلویی زانو یا کشکک زانو
• کاهش توانایی حرکتی زانو
•  تغییر شکل پیدا کردن مفصل زانو که با مقایسه با دیگر زانو کاملا مشخص است
• خم شدن بی‌اراده پای بیمار حتی در حالت ثابت بودن پا

درمان خانگی دررفتگی کشکک زانو

از جمله روش های خانگی برای کاهش درد های ناشی از دررفتگی کشکک زانو می توان به:

استراحت دادن به زانو

اولین اقدامی که در صورت بروز دررفتگی کشکک زانو باید انجام دهید این است که به‌زانو استراحت دهید، و از تکان دادن و وارد کردن فشار به زانو خودداری کنید.

استفاده از بانداژهای کشی

می توان با استفاده از بانداژهای موجود در بازار محل آسیب دیدگی را محکم ببندید تا بدین طریق هم از وارد کردن فشار اضافی به زانو خودداری کنید و درد و تورم زانو را کاهش دهید.

استفاده از کمپرس یخ

استفاده از کمپرس سرد یکی از بهترین و موثرترین روش ها برای کاهش درد و تورم زانو است. سرما باعث تنگ شدن رگ‌های خون، کاهش جریان خون در ناحیه‌ی درد و در نتیجه، کاهش تورم می‌شود.

به این منظور چند قطعه یخ را در یک حوله‌ی نازک بپیچید و به مدت 10 تا 20 دقیقه بر محل درد قراردهید.

این کار را دو تا سه بار در روز تا بهبودی درد انجام دهید. می‌توانید از کمپرس سرد و گرم به طور متوالی نیز برای کاهش دردهای مزمنِ زانو استفاده کنید.

مصرف داروهای مسکن بدون تجویز پزشک

شما می توانید برای کاهش درد خود از چنین داروهایی استفاده نماید. ایبوپروفن، استامینوفن از جمله بهترین داروهای بدون نسخه پزشک هستند که کمک زیادی به کاهش درد و تورم می کنند.

درمان دررفتگی کشکک زانو بدون جراحی

در صورتی که دررفتگی کشک زانو خفیف باشد؛ درمان آن با کمک روش های غیرجراحی تسکین می یابد. از جمله بهترین روش های درمان غیرجراحی دررفتگی کشکک زانو می توان به:

دارو درمانی

از داروهایی که پزشک متخصص ارتوپد برای درمان دررفتگی کشکک زانو تجویز می کند می توان به داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (مانند ناپروکسن، ایبوبروفن، کتوبروفن و داروهای مسکن قوی اشاره کرد. همچنین در مواردی ممکن است پزشک برای کاهش التهاب زانو، به درون مفصل زانو داروی کورتیزون تزریق کند.

فیزیوتراپی و توانبخشی

فیزیوتراپی بخش بسیار مهمی از درمان بوده و قابلیت حرکت و دامنه حرکتی زانو را تا حد زیادی بهبود می‌ بخشد؛ از این روش حتی در مواردی که بیمار تحت جراحی قرار می گیرد نیز مورد استفاده قرار می گیرد بدین صورت که باید بعد از جراحی برای بهبود دامنه حرکتی زیر نظر متخصص فیزیوتراپی تحت آموزش و تعلیم قرار بگیرد.

این روش حتی از بروز آسیب‌های بیشتر جلوگیری کرده و در رفع ناتوانی‌تان به شما کمک می‌کند. برای دریافت و انجام تمرینات ورزشی مؤثری که می‌تواند به بهبودی موفقیت‌آمیز دررفتگی کشکک زانویتان کمک کنند، با فیزیوتراپ خود مشورت کنید.

تمرینات تثبیت لگن مانند تمرینات عضلات خم کننده  و دور کننده  مفصل ران به شدت برای تقویت و تثبیت کشکک زانو مؤثرند. انجام حرکات کششی مناسب تقویت عضلات چهار سر ران و ایلیوتیبیال هم مفید خواهد بود.‌ پزشکان اغلب فیزیوتراپی را برای اشخاصی که برای اولین بار به دررفتگی کشکک زانو دچار شده‌اند تجویز می‌کنند.

تجویز بریس، آتل یا گچ گرفتن

برای نگه‌داشتن کشکک زانو در موقعیت صحیح آن، باید زانو توسط بریس یا آتل و یا گچ ثابت نگه داشته شوند. برخی از بریس‌های زانو، مخصوصاً برای درمان دررفتگی کشکک زانو طراحی شده‌اند.

همچنین در مواردی ممکن است پزشک از نوار چسب یا اسپلنت برای نگه داشتن کشکک در شیارش استفاده کند ( البته این روش یک راه حل کوتاه مدت بوده و تنها علائم را تسکین می دهد )

پوشیدن کفش های مخصوص

انتخاب کفش مناسب برای کنترل و بهبود شیوه گام برداشتن هنگام دویدن مفید است و کفش مناسب فشار روی کاسه زانو را کاهش می‌دهد.

درمان دررفتگی کشکک زانو با نوار چسب یا اسپلنت

جراحی های پرکاربرد برای درمان دررفتگی کشکک زانو

اگر بیمار دچار درد مداوم باشد یا اینکه علائم دررفتگی کشکک زانو مکرراً رخ بدهد، ممکن است پزشک انجام نوعی جراحی را توصیه کند که از مهم ترین آنها می توان به:

جراحی آزاد سازی لترال جانبی

آزاد کردن لترال (جانبی) ساده‌ترین و متداول‌ترین عمل جراحی است که برای درمان ناپایداری کشکک زانو انجام می‌شود. در این جراحی کپسول مفصلی زانو (رتیناکولوم)، قرار گرفته در خارج مفصل زانو قطع می‌شود. اصل این عمل جراحی بر شل کردن کشش رو به بیرون استوار است و  کمک می‌کند تا کاسه زانو بهتر در مرکز و درون شیار واقع در سر استخوان ران قرار بگیرد.

جراحی بازسازی رباط میانی پاتلوفمورال

رباط میانی پاتلوفمورال از جمله رباط های است که کشکک زانو را به سمت داخل پا می کشاند. زمانی که این رباط ضعیف شده و یا آسیب ببینند، کشکک زانو هم تغییر جا داده و به سمت خارجی پا حرکت می‌کند.

جراحی بازسازی رباط میانی پاتلوفمورال نوعی جراحی آرتروسکوپی  یا درون بینی مفصل است و با انجام دو شکاف کوچک انجام می‌شود. در این جراحی رباط با استفاده از یک قطعه‌ی کوچک از تاندون ماهیچه‌ی خود فرد و یا تاندون اهدایی از فردی دیگر ترمیم می‌شود.