سندرم شانه منجمد، که کپسولیت چسبنده نیز نامیده می‌شود، از بسیاری جهات یک بیماری مرموز است؛ علل دقیق به وجود آمدن این عارضه ناشناخته است. درد و سفتی مرتبط با شانه یخ زده از کپسول مفصل شانه ناشی می‌شود. این گروهی از رباط‌ها یا بافت‌های همبند است که شانه را به بازو متصل می‌کند. وقتی کپسول سفت یا متورم شد، شانه منجمد می‌شود.
درد ناشی از سندرم شانه منجمد بسیار متفاوت از درد شانه ناشی از سایر عارضه‌ها پیشرفت می‌کند. برای شروع، سه مرحله دارد.
- اولین و دردناک‌ترین مرحله، مرحله انجماد، با افزایش درد و کاهش دامنه حرکت مشخص می‌شود. مرحله انجماد می تواند از شش هفته تا 9 ماه دوام داشته باشد.
- پس از آن، شما به سمت مرحله منجمد خواهید رفت. درد کاهش می‌یابد، اما عدم تحرک و سفتی افزایش می‌یابد. این مرحله به طور کلی از چهار هفته تا شش ماه به طول می‌انجامد.
- سرانجام، در مرحله ذوب شدن، علائم کاهش می‌یابد، درد کاهش می‌یابد و دامنه حرکت به تدریج بهبود می‌یابد. مرحله ذوب می‌تواند به کمتر از شش ماه و تا دو سال به طول انجامد.
با وجود همه اینها، سندرم شانه منجمد از یک تا سه سال طول می‌کشد تا روند خود را طی کند. زنان بیشتر از مردان به این بیماری مبتلا می‌شوند و افراد میانسال بیشتر از افراد جوان یا مسن در معرض خطر هستند.
چه عواملی منجر به شانه منجمد می‌شود؟ علل بالقوه
اساساً علت بیماری افرادی که کپسولیت چسبنده یا شانه منجمد دارند هنوز هم مشخص نیست. با این وجود نظریه‌هایی وجود دارد که احتمال وجود چنین سندرمی را مشخص می‌کند مانند:
- وضعی– برخی مطالعات نشان می‌دهند که حالت ایستادن طولانی مدت با شانه گرد در نهایت منجر به کوتاه شدن رباط‌های شانه بیمار می‌شود.
- ژنتیک– تحقیقات نشان می‌دهند که یک بخش ژنتیکی وجود دارد که در افرادی که سندرم شانه منجمد دارند مشهود است.
- خود ایمن– تئوری بیان می‌کند که در مقابل تاندون‌های آسیب دیده فرد در شانه‌ها واکنش عدم پذیرش وجود دارد.
- هورمونی– طبق تحقیق انجام شده، مشخص شد که چنین سندرمی در بیشتر زنان در مرحله یائسگی رخ می‌دهد.
- بدون علت مشخص– در اصل یک اصطلاح پزشکی است که به معنی علت ناشناخته‌ای است که معمولاً در بیشتر بیماران با این نوع سندرم تشخیص داده می‌شود.
- بیماری سیستمیک- افرادی که به بیماری‌هایی مانند پرکاری تیروئید، بیماری‌های ریوی، بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت، افسردگی و پارکینسون مبتلا هستند دچار سندرم شانه منجمد می‌شوند.
- پس از عمل- همچنین ممکن است به دلیل اقدامات پس از عمل باشد که ممکن است منجر به علائم مرتبط با این نوع سندرم شود.
- پس از سانحه- زمانی که فردی به تازگی از ناحیه بازو یا شانه آسیب دیده است، ممکن است ممکن است دچار سندرم شانه منجمد شود.
علائم شانه‌ی منجمد چیست؟
یکی از اولین علائم شانه منجمد که افراد متوجه آن می‌شوند، یک درد مبهم است که هر زمان که می‌خواهند شانه را حرکت دهند، مشخص می‌شود. همچنین ممکن است گردن درد و بازو درد داشته باشید، زیرا گردن و بازو بسیار به شانه نزدیک است. بعضی اوقات، علائم شانه یخ زده در شب بدتر می‌شود و خوابیدن را دشوار می‌کند.
در حالی که دامنه حرکتی کاهش یافته مشخصه سندرم شانه منجمد است، اما با مراحل اولیه بیماری ارتباطی ندارد. احتمالاً تا مدتی متوجه کاهش دامنه حرکت خود نخواهید شد. دلیل این امر این است که هرچه بافت اسکار در کپسول شانه جمع شود و در پاسخ به درد، شانه خود را بی‌حرکت نگه دارید، دامنه حرکت شما بدتر می‌شود.
اگر فکر می‌کنید ممکن است شانه منجمد داشته باشید، با پزشک خود قرار بگذارید تا بتوانند شما را معاینه کرده و تشخیص دهند. آزمایش شانه منجمد شامل چندین قسمت است. اولین و مهمترین، پزشک با حرکت دادن شانه در جهات مختلف دامنه حرکت را ارزیابی می‌کند. آنها سابقه پزشکی شما را می‌پرسند و حتی ممکن است اشعه ایکس را نیز پیشنهاد دهند. آزمایشات دیگر، مانند تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI)، به ندرت در موارد شانه منجمد استفاده می‌شود.
هنگامی که پزشک عارضه را تشخیص داد، درمان مورد نیاز را برایتان تجویز می‌کند. این احتمالاً شامل برخی از روش‌های درمانی ذکر شده در زیر است.
درمان‌های شانه منجمد چیست؟
سندرم شانه منجمد ناامیدکننده و بسیار دردناک است، اما قابل درمان می‌باشد. نکته اصلی صبر است. بهبودی علائم شانه‌ی منجمد یک روند طولانی است. به دست آوردن دامنه حرکت کامل و بدون درد ممکن است ماهها یا حتی سالها طول بکشد. فقط به یاد داشته باشید که حتی بدترین روزهای شما پیشرفت است و شما را یک قدم به بهبودی نزدیک می‌کند.
مطمئناً باید دقت لازم را انجام دهید و در مورد روش‌های درمانی شانه منجمد تحقیق کنید تا ببینید کدام یک از آنها برای سبک زندگی شما مناسب است. با این حال، قبل از شروع هرگونه درمان شانه منجمد، حتماً با پزشک خود صحبت کنید. همه روش‌های درمانی برای همه افراد بی‌خطر نیستند. از نزدیک با پزشک خود همکاری کنید تا درمانی بی خطر و موثر را برای شما طراحی کند.
گرما/ سرما درمانی
یک روش ساده اما قابل اعتماد برای تسکین درد علائم شانه منجمد، کاربرد استراتژیک گرما و سرما است. اگر به دنبال افزایش دامنه حرکت هستید، گرما درمانی بهترین عملکرد را دارد. سرما درمانی برای کاهش التهاب و تورم بهتر است. به همین ترتیب، هرکدام می‌توانند علائم مختلف شانه منجمد را تسکین دهند.
محصولات زیادی در بازار وجود دارند که برای ایجاد درمان با گرما یا سرما طراحی شده‌اند. در صورت تمایل مطمئناً می‌توانید از این موارد استفاده کنید، اما برنامه‌های خانگی نیز می‌توانند کارآمد باشند. مقداری یخ پیچیده شده در حوله یا گرفتن دوش آب گرم بعد از یک روز طولانی احساس بسیار خوبی خواهد داشت!
دارو و آمپول
داروهای بدون نسخه می‌توانند به مدیریت علائم شانه‌ی منجمد از جمله درد شانه کمک کنند.
اگر این داروها آنقدر قوی نباشند که علائم شما را تسکین دهند، ممکن است پزشک موارد قویتر را برای شما تجویز کند. در برخی موارد، این شامل تزریق کورتیکواستروئید است که باعث کاهش التهاب می‌شود. در فیلم زیر می‌توانید اطلاعات بیشتری در مورد تزریق استروئید کسب کنید.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی چندین گزینه درمانی را در یک برنامه شخصی سازی شده ترکیب می‌کند. یک فیزیوتراپیست شانه شما را بررسی کرده و در مورد چگونگی بهبودی تا حد ممکن صحیح راهنمایی می‌کند. اما بیشتر روش‌های درمانی در جلسات فیزیوتراپی شامل درمان دستی، طب سوزنی، استفاده از دستگاه‌های فیزیوتراپی مانند تحریک الکتریکی، لیزر و شاک ویو تراپی می باشد. بسته به شدت درد و علائم بیمار، جلسات درمانی هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. حرکات اصلاحی مناسب برای شانه‌ی یخ زده در جلسات فیزیوتراپی به بیمار آموزش داده می‌شود.
بعد از یک یا دو قرار ملاقات اولیه، احتمالاً می‌توانید بسیاری از درمان‌های توصیه شده- مانند ورزش‌ها و کشش‌های ویژه را در خانه خودتان ادامه دهید.
ماساژ
ماساژ روش خوب دیگری برای کمک به شل شدن شانه یخ زده و علائم آزار دهنده‌ی شانه منجمد است. اگر پول و تمایل داشته باشید می‌توانید ماساژهای حرفه‌ای بگیرید اما خود ماساژ درمانی هم می‌تواند کمک کننده باشد.
چند تکنیک را بیاموزید و هر روز مدتی را برای انجام آنها اختصاص دهید. بسیاری از تکنیک‌های خود ماساژ درمانی را می‌توان بدون تجهیزات خاص و یا با کمک وسایل خانگی معمول مانند حوله دستی انجام داد. باز هم، قبل از شروع درمان ماساژ، با پزشک خود مشورت کنید.
کشش و ورزش
قسمت واقعاً موذی سندرم شانه یخ زده این است که درد باعث می‌شود تا حد ممکن کمتر شانه خود را حرکت دهید و در عین حال حرکت منظم یک قسمت حیاتی از درمان است! حرکت نکردن شانه باعث ایجاد بافت اسکار می‌شود. هرچه بافت اسکار بیشتری داشته باشید دامنه حرکت شما محدودتر می‌شود.
به همین دلیل است که ورزش شانه به طور منظم (در صورت تأیید پزشک) بسیار مهم است. آهسته و آسان شروع کنید و خیلی به خود فشار نیاورید. اگر احساس درد کردید، بلافاصله حرکتتان را متوقف کنید. ورزش ممکن است در ابتدا دشوار باشد، زیرا حرکت دادن شانه بسیار دردناک است. اما با آن همراه باشید! سندرم شانه یخ زده با گذشت زمان بهتر می‌شود و تمرین روزمره به بهبود سریع شانه کمک می‌کند.
درمان‌های دیگر
اگر درمان‌های بالا تاثیری در کاهش و بهبود علائم شانه‌ی منجمد نداشت، درمان‌های ریشه‌ای‌تری وجود دارد که می‌توانید امتحان کنید. به عنوان مثال هیدرودیلاسیون شامل تزریق مایعات به شانه است، که موجب تورم و شل شدن کپسول شانه می‌شود.
در موارد نادر، جراحی ممکن است بافت اسکار را کاهش داده و تحرک را بازگرداند. دو روش جراحی معمولاً انجام می‌شود، یا مستقل یا در ارتباط با یکدیگر، در بیماران دارای شانه منجمد: آرتروسکوپی و درمان دستی انجام می‌شود.
در طی آرتروسکوپی، جراح یک برش کوچک در بدترین بافت اسکار ایجاد می‌کند و دامنه حرکت را افزایش می‌دهد. دستکاری روشی است که طی آن پزشک شما را بیهوش می‌کند و شانه‌تان را به اطراف حرکت می‌دهد تا جایی که بافت اسکار جمع شده پاره می‌شود و اجازه حرکت آزادتر را می‌دهد.
پس از جراحی، برای بازگرداندن دامنه کامل حرکت باید تحت درمان فیزیوتراپی باشید. بیمارانی که تحت این جراحی‌ها قرار می‌گیرند، به طور کلی نتایج خوبی را مشاهده می‌کنند. با این حال، این روش‌های درمانی آخرین چاره‌ای است که فقط در صورت عدم موفقیت در سایر درمان‌ها استفاده می‌شود. بیشتر افرادی که شانه‌های منجمد دارند با درمان‌های محافظه کارانه‌تری به خوبی بهبود می‌یابند.