در کف دست انسان پنج استخوان وجود دارد که به آنها استخوان های متاکارپ میگویند. این استخوان ها به شکل مدادهای کوتاهی هستند. قسمتی از این استخوان ها که با انگشت مفصل میشود برجسته و گرد شده است.
به این قسمت سر استخوان متاکارپ میگویند. وسط استخوان متاکارپ را تنه آن مینامند و بین سر و تنه را گردن استخوان متاکارپ نامگذاری کرده اند.
مکانیسم ایجاد شکستگی گردن متاکارپ در ناحیه کف دست
شکستگی گردن استخوان متاکارپ را شکستگی بوکسورها Boxer’s fracture هم میگویند. علت این نامگذاری مکانیسم ایجاد این شکستگی است. شایعترین علت ایجاد شکستگی گردن متاکارپ مشت زدن به جسم سخت است. البته این شکستگی در بوکسورهای واقعی کمتر دیده شده و بیشتر در درگیری های خیابانی مشاهده میگردد.
اگرچه این شکستگی میتواند در گردن هر کدام از استخوان های متاکارپ کف دست ایجاد شود شایعترین محل بروز آن متاکارپ پنجم دست است یعنی همان متاکارپی که در امتداد انگشت کوچک دست قرار دارد.
استخوان کف‌دستی (به انگلیسی: Metacarpus ) به استخوانهای دراز کف دست گفته میشود که پنج عدد در هر دست هستند و از پروگزیمال با استخوانهای مچ دست و از دیستال با انگشتان دست مفصل میشوند.
علائم شکستگی گردن متاکارپ در کف دست
مهمترین علامت شکستگی گردن متاکارپ درد در محل شکستگی است که با حرکت دادن دست و یا انگشتان تشدید می شود. دست ممکن است ورم کرده یا کبود شود. این تورم بخصوص در پشت دست در محل شکستگی دیده میشود.
در هنگام مشت کردن انگشتان چهار برجستگی گرد در محل اتصال استخوان های متاکارپ و انگشتان دست دیده میشود که به آنها Knuckle میگویند. در شکستگی های گردن متاکارپ که با جابجایی همراه هستند این برجستگی مجو شده و به واضحی قبل دیده نمیشود.
تشخیص قطعی این شکستگی با استفاده از رادیوگرافی ساده کف دست داده میشود.
درمان شکستگی گردن متاکارپ در کف دست
در صورت شک به این شکستگی قبل از رساندن بیمار به پزشک میتوان اقدامات زیر را انجام داد
- جهت کاهش تورم و درد می توان از کیسه ی حاوی خرده های یخ در محل شکستگی استفاده کرد. این کار موجب کاهش تورم در محل شکستگی میشود
- بالا نگه داشتن اندام مبتلا هم میتواند به کاهش تورم کمک کند
- در صورت وجود زخم در محل درد و تورم، با توجه به احتمال بالای عفونت باید محل را با آب و صابون شستو داده و با گاز تمیز پوشاند
درمان این شکستگی در غالب موارد با استفاده از آتل صورت میگیرد. در صورت جابجا بودن قطعات شکسته شده ابتدا پزشک اقدام به جااندازی شکستگی کرده و سپس از نوع خاصی از آتل گچی به نام ناودان اولنار برای بیحرکت کردن قطعات شکستگی استفاده میکند.
بندرت ممکن است نیاز به انجام عمل جراحی این شکستگی وجود داشته باشد. در صورت نیاز به جراحی پس از جااندازی بسته یا باز قطعات شکسته شده به توسط پین یا پلاک به یکدیگر متصل میگردند.
اقدامات لازم پس از درمان
در صورتی که از آتل برای درمان این شکستگی استفاده شده باشد بیمار باید دست خود را تا چند روز به گردن آویزان کرده و آن را پایین نگیرد. این اقدام برای پیشگیری از افزایش تورم لازم است. در صورت ایجاد تورم و یا افزایش درد در محل شکستگی بیمار باید مجددا به پزشک خود مراجعه کند.
طول مدت درمان شکستگی گردن متاکارپ در کف دست
بیمار یک هفته بعد از درمان باید مجدداً به پزشک معالج مراجعه کند. در این مراجعه پزشک ارتوپد بررسی میکند که آیا شکستگی در این مدت جابجایی مجددی پیدا کرده است یا خیر.
در صورتیکه شکستگی جابجایی پیدا نکرده باشد درمان با آتل ادامه میابد. دست پس از حدود چهار هفته از آتل خارج میشود. پس از آن بیمار باید تا چند هفته حرکات خاصی را تحت نظر پزشک متخصص یا فیزیوتراپ انجام دهد تا حرکات مفاصل متاکارپوفالانژیال به حد قبل از شکستگی بازگشته و بیمار بتواند به راحتی دست را مشت کرده و باز کند.
چند نکته مهم
در بسیاری از شکستگی های گردن استخوان متاکارپ پزشک معالج ترجیح میدهد که کمی جابجایی را قبول کند و اقدام به درمان جراحی نکند.
علت آن است که این شکستگی عمدتا در استخوان کف دستی پنجم اتفاق میافتد و تا حدود ۳۰ درجه زاویه دار شدن قطعات شکسته شده نسبت به هم باعث اختلال در کارآیی و قدرت دست نمیشود در حالیکه عمل جراحی و پین گذاری میتواند باعث عوارضی نظیر محدودیت حرکت انگشتان گردد.
در مواردی که پزشک جابجایی و زاویه دار شدن شکستگی را قبول میکند با علم به این مسئله است که بعد از جوش خوردن تغییر شکل خفیفی در دست ایجاد میشود.
در حالت طبیعی هنگام مشت کردن، چهار برجستگی به نام Knuckle در محل اتصال استخوان های متاکارپ به انگشتان دست دیده میشوند. در صورتی که شکستگی با جابجایی جوش بخورد برجستگی مربوط به متاکارپ پنجم دست از بین میرود ولی این مسئله مشکلی در کارآیی و قدر دست ایجاد نخواهد کرد.نکته دیگر اینست که در شکستگی استخوانهای انگشتان و کف دست زمان جوش خوردن از نظر بالینی سریعتر از زمان جوش خوردن از نظر رادیولوژی است.به این ترتیب شکستگی در دست معمولا بعد از سه تا چهار هفته از نظر بالینی جوش میخورد به این معنی که قطعات شکسته شده چنان به یکدیگر میچسبند که دیگر با حرکت کردن دست و انگشتان جابجا نمیشوند در حالیکه از نظر رادیولوژی ممکن است جوش خوردن و اتصال استخوان های شکسته شده به هم بعد از سه تا پنج ماه دیده شود.با توجه به خطراتی که بیحرکتی طولانی مدت برای دست دارد معیار پزشک برای جوش خوردن شکستگی معیار بالینی و نه رادیوگرافی است. در این موارد بیمار نباید با دیدن خط شکستگی نگران این موضوع شود که شکستگی وی جوش نخورده است.
جهت مشاوره و خرید با طب دائم با شماره زیر تماس بفرمایید .
شماره تماس : 09046285161
اینستاگرام : teb daem
ادرس : شیراز بلوار کریم خان زند نبش کوچه 42 ط فوقانی فروشگاه کوثر شرکت پزشکی طب دائم